موجود

تحول در نظام توزیع کالا در ایران؛گامی در راستای مقابله با رکورد تورمی

منضم به پیش نویس سند تحول نظام توزیع کالا در کشور

تعداد
قیمت: 232,000 تومان

خدمات توزیع در ایران یکی از پویاترین فعالیت‌ها طی سال‌های گذشته بوده و در این میان کانال‌های عرضه مدرن مواد غذایی مانند هایپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای، خرده‌فروشی آنلاین و فروش مستقیم، رشد شتابنده‌ای داشته است. ضمن اینکه شهرنشینی سریع، تراکم جمعیت در کلان‌شهرها و تقاضای زیاد جمعیت جوان برای نوسازی ساختار توزیع  منجر به سرمایه‌گذاری قابل توجهی در این ارتباط شده است. سرعت این رویدادها به حدی بوده است که تا سال 2018 ایران به یک کشور ایده‌آل برای مراکز زنجیره‌ای مدرن در منطقه تبدیل شد و پس از برجام نیز، انتظارات مثبت در فضای کسب‌وکار تأمین‌کنندگان و توزیع‌کنندگان شکل گرفت، اما قدرت خرید مصرف‌کنندگان به‌دلیل رکود عمومی در اقتصاد پایین ماند و باعث شد خریداران نسبت به قیمت بسیار حساس باشند. این حساسیت به‌طور گسترده‌ای توسط خرده‌فروشان زنجیره‌ای مدرن مانند فروشگاه‌های زنجیره‌ای و هایپرمارکت‌ها با تبلیغ گسترده برای متقاعدکردن خریداران مبنی بر جایگزینی کانال‌های مدرن با کانال‌های سنتی (مانند خواربارفروشی‌های مستقل) مورد استفاده قرار گرفت و در نتیجه فرآیند گسترش بخش مدرن در ساختار توزیعی کشور، از این زمان شتاب بیشتری یافت.
در حال حاضر، با وجود سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در بخش مدرن توزیع در کشور،‌ همچنان تعداد واحدهای صنفی سنتی (به‌دلیل سطح نسبتاً اندک سرمایه‌گذاری اولیه مورد نیاز)، زیاد است. این واحدها در هر دو سطح عمده‌فروشی و خرده‌فروشی فعال هستند و سهم قابل توجهی از آن‌ها نیز به‌صورت بدون مجوز فعالیت می‌کنند. این امر منجر به عدم‌شفافیت اطلاعات بازیگران شبکه توزیع کشور شده است. علاوه بر این، عدم شفافیت در شبکه توزیع کالاها نیز وجود دارد که خود در نتیجه ورود کالاهای قاچاق در شبکه، عدم شفافیت در سهم کالاهای بورسی عرضه شده در خارج از شبکه بورس کالایی و سایر موارد مشابه رخ داده است. به‌منظور رفع معضل برشمرده و حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان، دولت ناچار است در کنار ارائه مشوق‌های سرمایه‌گذاری (جهت کمک به مدرن‌سازی ساختار توزیع) مجموعه‌ای از مداخلات مستقیم را در قالب توزیع دولتی و سایر اقدامات تنظیم بازاری در تمامی ادوار در دستور کار خود قرار دهد. این امر اگرچه به‌عنوان یک راهکار عاجل در بسیاری از اوقات توسط دولت به کار گرفته شده‌، اما بار هزینه‌ای سنگین در برداشته و به‌عنوان یک راهکار دائمی نمی‌تواند تلقی شود، لذا به‌منظور تقلیل هزینه‌های مداخله دولت در بازار، ابتدا لازم است نسبت به ترسیم وضعیت موجود و وضعیت مطلوب از ساختار توزیعی کشور در قالب یک سند جامع اقدام شود و سپس به تدوین راهکارهای عملیاتی در این باره پرداخته شود.
مجموعه حاضر یکی از خروجی‌های پروژه سند جامع نظام توزیع کالا در ایران است که در مسیر همکاری مستمر با مدیران و کارشناسان معاونت بازرگانی داخلی تدوین شده است. در این مجلد، شش فصل پیش‌بینی شده که در آن برای اولین بار به تبیین وضعیت آماری حاکم  بر نظام توزیع کشور به تفکیک کلیه اجزا (بازیگران، متولیان و زیرساخت‌ها) پرداخته می‌شود. در این راستا انواعی از تصاویر آماری از ساختار توزیعی کشور همچون سهم انواع بازیگران، مقیاس فعالیت،‌ انواع روش‌های فروش، نوع مالکیت کانال‌های مختلف توزیعی و ... ارائه شده است. ضمن اینکه به منظور ارائه تصویری پویا از الگوی توسعه ساختار توزیعی کشور برای اولین بار،‌ به ترسیم و تحلیل مسیر تحولات توزیعی کشور طی یک قرن منتهی به زمان حاضر پرداخته شده است.
در بخش دیگر کتاب، با رعایت طبقه‌بندی‌های برشمرده در بخش نخست، به آسیب‌شناسی نظام توزیع کشور پرداخته، و نهایتاً در بخش آخر به تبیین مسیر تحول و تدوین سیاست‌ها و اقدامات ضروری جهت تحول در نظام توزیع در قالب پیش‌نویس سند جامع تحول نظام توزیع کالا در کشور می‌پردازد. امید است اثر حاضر بتواند گامی مؤثر در مسیر پژوهش‌های کاربردی حوزه توزیعی برای هر سه ‌گروه سیاست‌گذاران، پژوهشگران و دانشجویان این حوزه در کشور، به شمار آید.




احمد تشکینی
رئیس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی



نظرات تحول در نظام توزیع کالا در ایران؛گامی در راستای مقابله با رکورد تورمی

نوشتن نظر

لطفا برای ثبت نظر وارد حساب خود شده یا ثبت نام نمایید.

مشخصات کتاب

نویسنده افسانه شفیعی
الناز میاندوآبچی
فهیمه بهرامی
مترجم
ناشر موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی
تعداد صفحات 235 صفحه
دسته بندی کتاب های تخصصی
تاریخ انتشار 1403
شابک 9786223741104
قیمت 232,000 تومان
زبان فارسی

فهرست مطالب

پیشگفتار........................................................................................................................................................... 15 فهرست مطالب
فصل اول: ساختار نظام توزیع کالا در ایران............................................................................................ 18
1-1 . بررسی جایگاه بخش توزیع از منظر شاخص های اقتصادی ................................................................. 21
1-1-1 . سهم از تولید ناخالص داخلی............................................................................................................ 21
2-1-1 . سهم بخش توزیع از اشتغال........................................................................................................... 24
3-1-1 . بهره وری بخش توزیع ...................................................................................................................... 27
4-1-1 . جذابیت فعالیت در بخش توزیع.................................................................................................... 29
2-1 . بررسی ساختار بخش توزیع..................................................................................................................... 31
1-2-1 . ساختار توزیع برحسب نوع مالکیت .............................................................................................. 32
2-2-1 . ساختار توزیع برحسب درجه سازمان یافتگی بازیگران.............................................................. 36
3-2-1 . ساختار توزیع برحسب انواع بازیگران........................................................................................... 41
4-2-1 . ساختار توزیع برحسب الگوی نقش آفرینی بازیگران.................................................................. 44
5-2-1 . ساختار توزیع برحسب مقیاس بنگاهی....................................................................................... 48
6-2-1 . ساختار توزیع برحسب سهم بخش فیزیکی و آنلاین.................................................................. 49
3-1 . جم عبندی و نکات تکمیلی ناظر بر وضعیت حاکم بر بخش توزیع ایران ........................................ 55
4-1 . فهرست منابع و مآخذ............................................................................................................................... 57
تحول در نظام توزیع ایران: گامی در راستای مقابله با رکود تورمی
6
فصل دوم: سازماندهی و مدیریت نظام توزیع کالا در ایران ........................................................... 58
1-2 . سازمان دهی بخش توزیع.......................................................................................................................... 61
1-1-2 . معرفی نهاد حکمرانی در بخش توزیع............................................................................................ 61
2-1-2 . حوزه وظایف متولیان تأمین و توزیع کالاهای اساسی ............................................................. 66
2-2 . بررسی وضعیت حاکم بر سازماندهی و مدیریت بخش توزیع به تفکیک بازیگران توزیعی.......................... 69
1-2-2 . مراجع صدور مجوز و تنسیق فعالیت عاملان توزیعی ............................................................... 69
2-2-2 . مراجع نظارت بر عملکرد واحدهای توزیعی .............................................................................. 75
3-2-2 . الگوی قیمت گذاری، پایش و نظارت بر بازار در نظام توزیع ایران............................................ 77
4-2-2 . کنترل و نظارت بر بازار.................................................................................................................... 83
5-2-2 . نظام تنظیمی حاکم بر بخش توزیع در ایران............................................................................. 85
3-2 . سایر نهادها در تنظیم بازار در ایران....................................................................................................... 87
1-3-2 . نهاد رقابتی....................................................................................................................................... 87
2-3-2 . نهادهای حمایت از مصرف کننده................................................................................................ 88
4-2 . جم عبندی و نکات تکمیلی ناظر بر سازماندهی و مدیریت توزیع در بازار ........................................ 91
5-2 . فهرست منابع و مآخذ ........................................................................................................................... 93
فصل سوم: وضعیت حاکم بر زیرساخ تهای پشتیبان بخش توزیع کالا در ایران .................... 94
مقدمه................................................................................................................................................................... 96
1-3 . مروری بر انواع زیرساخ تهای پشتیبان بخش توزیع کالا................................................................... 97
2-3 . زیرساخت های سخت افزاری عمومی..................................................................................................... 97
1-2-3 . وضعیت کلی سخت افزارهای عمومی.......................................................................................... 97
2-2-3 . وضعیت زیرساخت های سخت افزاری به تفکیک اجزا................................................................ 99
3-3 . زیرساخت های سخت افزاری تخصصی توزیع .................................................................................. 103
1-3-3 . زیرساخ تهای عرضه کالا ............................................................................................................ 103
2-3-3 . زیرساخ تهای ذخیر هسازی........................................................................................................ 10 6
3-3-3 . مراکز لجستیک با کارکرد منطقه ای و شهری............................................................................ 10 9
4-3 . زیرساخت های نرم پشتیبان توزیع ..................................................................................................... 109
1-4-3 . زیرساخت های مبتنی بر فناوری اطلاعات .................................................................................... 110
7
مطالب تسهرف
2-4-3 . زیرساخت های خدماتی ................................................................................................................ 116
3-4-3 . زیرساخ تهای حقوقی................................................................................................................ 11 9
5-3 . جم عبندی و نکات تکمیلی................................................................................................................... 120
6-3 . فهرست منابع و مآخذ .......................................................................................................................... 123
فصل چهارم: تحولات ساختار نظام توزیع کالا در ایران................................................................... 124
مقدمه.................................................................................................................................................................. 126
1-4 . الگوی تحولات ساختار توزیع کالا ایران ................................................................................................ 127
2-4 . بررسی تحولات سیاستی و محیطی تأثیرگذار بر ساختار توزیع در ایران ...................................... 139
1-2-4 . تبیین رویکرد سیاستی- نظارتی دولت بر توسعه واحدهای مدرن ........................................ 140
2-2-4 . رویکرد سیاستی حاکم در برابر توسعه بخش مدرن در کشور ایران........................................ 141
3-4 . تحولات ساختار توزیعی کشور از منظر آماری.................................................................................... 142
4-4 . جم عبندی و نکات تکمیلی................................................................................................................... 143
5-4 . فهرست منابع و مآخذ ........................................................................................................................... 145
فصل پنجم: آسی بشناسی نظام توزیع کالا در ایران........................................................................ 146
مقدمه ................................................................................................................................................................ 148
1-5 . مسائل استراتژیک بخش توزیع ایران................................................................................................. 149
1-1-5 . نتایج آسیب شناسی عملکرد شبکه توزیع از منظر فعالیت عوامل توزیعی.......................... 14 9
2-1-5 . آسیب شناسی عملکرد نظام توزیع از منظر وضعیت زیرساخت های پشتیبان ................... 152
3-1-5 . آسیب شناسی عملکرد نظام توزیع از منظر فعالیت نهاد سازماندهی و مدیریت ............... 162
2-5 . جمع بندی مسائل استراتژیک بخش توزیع و عوامل موثر بر آن ................................................... 167
1-2-5 . عوامل تاثیرگذار بر مسائل استراتژیک بخش توزیع از منظر اهداف اقتصادی ..................... 168
2-2-5 . عوامل تاثیرگذار بر مسائل استراتژیک بخش توزیع از منظر اهداف اجتماعی .................... 169
3-2-5 . عوامل تاثیرگذار بر مسائل استراتژیک بخش توزیع از منظر اهداف تنظیمی .................... 170
3-5 . فهرست منابع و مآخذ............................................................................................................................ 171
تحول در نظام توزیع ایران: گامی در راستای مقابله با رکود تورمی
8
فصل ششم: تعیین مسیر تحول: اهداف، راهبردها و اقدامات ................................................... 172
1-6 . تبیین نقشه نیازها و ذ ینفعان.............................................................................................................. 174
2-6 . ابعاد ناظر بر ماموریت سند تحول نظام توزیع کالا در ایران ............................................................ 176
3-6 . ارز شهای بنیادین.................................................................................................................................. 177
4-6 . چش مانداز................................................................................................................................................. 179
5-6 . اهداف کلان .............................................................................................................................................. 179
1-5-6 . اهداف کلان کیفی.......................................................................................................................... 179
2-5-6 . اهداف کلان کمی.......................................................................................................................... 180
6-6 . راهبردهای کلان تحول نظام توزیع ..................................................................................................... 180
7-6 . سیاس تها و اقدامات............................................................................................................................. 182
1-7-6 . بسته سیاستی 1............................................................................................................................ 183
2-7-6 . بسته سیاستی 2 ........................................................................................................................... 190
3-7-6 . بسته سیاستی 3 ......................................................................................................................... 196
4-7-6 . بسته سیاستی 4 ........................................................................................................................... 201
5-7-6 . بسته سیاستی 5 ......................................................................................................................... 208
6-7-6 . بسته سیاستی 6 .......................................................................................................................... 214
8-6 . فهرست منابع و مآخذ............................................................................................................................ 218
پیوست ............................................................................................................................................................. 219
نمایه

سخن مولف

خدمات توزیع در ایران یکی از پویاترین فعالیت‌ها طی سال‌های گذشته بوده و در این میان کانال‌های عرضه مدرن مواد غذایی مانند هایپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای، خرده‌فروشی آنلاین و فروش مستقیم، رشد شتابنده‌ای داشته است. ضمن اینکه شهرنشینی سریع، تراکم جمعیت در کلان‌شهرها و تقاضای زیاد جمعیت جوان برای نوسازی ساختار توزیع  منجر به سرمایه‌گذاری قابل توجهی در این ارتباط شده است. سرعت این رویدادها به حدی بوده است که تا سال 2018 ایران به یک کشور ایده‌آل برای مراکز زنجیره‌ای مدرن در منطقه تبدیل شد و پس از برجام نیز، انتظارات مثبت در فضای کسب‌وکار تأمین‌کنندگان و توزیع‌کنندگان شکل گرفت، اما قدرت خرید مصرف‌کنندگان به‌دلیل رکود عمومی در اقتصاد پایین ماند و باعث شد خریداران نسبت به قیمت بسیار حساس باشند. این حساسیت به‌طور گسترده‌ای توسط خرده‌فروشان زنجیره‌ای مدرن مانند فروشگاه‌های زنجیره‌ای و هایپرمارکت‌ها با تبلیغ گسترده برای متقاعدکردن خریداران مبنی بر جایگزینی کانال‌های مدرن با کانال‌های سنتی (مانند خواربارفروشی‌های مستقل) مورد استفاده قرار گرفت و در نتیجه فرآیند گسترش بخش مدرن در ساختار توزیعی کشور، از این زمان شتاب بیشتری یافت.
در حال حاضر، با وجود سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در بخش مدرن توزیع در کشور،‌ همچنان تعداد واحدهای صنفی سنتی (به‌دلیل سطح نسبتاً اندک سرمایه‌گذاری اولیه مورد نیاز)، زیاد است. این واحدها در هر دو سطح عمده‌فروشی و خرده‌فروشی فعال هستند و سهم قابل توجهی از آن‌ها نیز به‌صورت بدون مجوز فعالیت می‌کنند. این امر منجر به عدم‌شفافیت اطلاعات بازیگران شبکه توزیع کشور شده است. علاوه بر این، عدم شفافیت در شبکه توزیع کالاها نیز وجود دارد که خود در نتیجه ورود کالاهای قاچاق در شبکه، عدم شفافیت در سهم کالاهای بورسی عرضه شده در خارج از شبکه بورس کالایی و سایر موارد مشابه رخ داده است. به‌منظور رفع معضل برشمرده و حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان، دولت ناچار است در کنار ارائه مشوق‌های سرمایه‌گذاری (جهت کمک به مدرن‌سازی ساختار توزیع) مجموعه‌ای از مداخلات مستقیم را در قالب توزیع دولتی و سایر اقدامات تنظیم بازاری در تمامی ادوار در دستور کار خود قرار دهد. این امر اگرچه به‌عنوان یک راهکار عاجل در بسیاری از اوقات توسط دولت به کار گرفته شده‌، اما بار هزینه‌ای سنگین در برداشته و به‌عنوان یک راهکار دائمی نمی‌تواند تلقی شود، لذا به‌منظور تقلیل هزینه‌های مداخله دولت در بازار، ابتدا لازم است نسبت به ترسیم وضعیت موجود و وضعیت مطلوب از ساختار توزیعی کشور در قالب یک سند جامع اقدام شود و سپس به تدوین راهکارهای عملیاتی در این باره پرداخته شود.
مجموعه حاضر یکی از خروجی‌های پروژه سند جامع نظام توزیع کالا در ایران است که در مسیر همکاری مستمر با مدیران و کارشناسان معاونت بازرگانی داخلی تدوین شده است. در این مجلد، شش فصل پیش‌بینی شده که در آن برای اولین بار به تبیین وضعیت آماری حاکم  بر نظام توزیع کشور به تفکیک کلیه اجزا (بازیگران، متولیان و زیرساخت‌ها) پرداخته می‌شود. در این راستا انواعی از تصاویر آماری از ساختار توزیعی کشور همچون سهم انواع بازیگران، مقیاس فعالیت،‌ انواع روش‌های فروش، نوع مالکیت کانال‌های مختلف توزیعی و ... ارائه شده است. ضمن اینکه به منظور ارائه تصویری پویا از الگوی توسعه ساختار توزیعی کشور برای اولین بار،‌ به ترسیم و تحلیل مسیر تحولات توزیعی کشور طی یک قرن منتهی به زمان حاضر پرداخته شده است.
در بخش دیگر کتاب، با رعایت طبقه‌بندی‌های برشمرده در بخش نخست، به آسیب‌شناسی نظام توزیع کشور پرداخته، و نهایتاً در بخش آخر به تبیین مسیر تحول و تدوین سیاست‌ها و اقدامات ضروری جهت تحول در نظام توزیع در قالب پیش‌نویس سند جامع تحول نظام توزیع کالا در کشور می‌پردازد. امید است اثر حاضر بتواند گامی مؤثر در مسیر پژوهش‌های کاربردی حوزه توزیعی برای هر سه ‌گروه سیاست‌گذاران، پژوهشگران و دانشجویان این حوزه در کشور، به شمار آید.




احمد تشکینی
رئیس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی

© Copyright 2019 All Rights Reserved

طراحی سایت : نونگار پردازش

سبد خرید 0
مقایسه
0
فهرست مقایسه خالی است