امروزه شاهد پیشرفت روز افزون هر چه بیشتر و بهتر تجارت و خدمات الکترونیک هستیم. افزایش فروش و خدمات آنلاین، آفلاین و همچنین رونق کسب‌وکارهای اینترنتی خود گواه بر این امر است. یکی از معیارهای بسیار با اهمیت در تجارت الکترونیکی، برآورده شدن نیاز مشتری و تسریع خدمات و تحویل سریع است. لذا موضوع لجستیک، به‌خصوص نگهداشت و توزیع محصولات فروشگاه‌ها یکی از مهم‌ترین امور در تجارت الکترونیکی به‌شمار می‌‌آید. در واقع یک مزیت رقابتی برای تجارت الکترونیکی تعادل بین قیمت مناسب محصول، خدمات مشتری و زمان تحویل است.

وظیفه اصلی لجستیک برنامه‌‌ریزی، اجرا و کنترل جریان‌‌های مستقیم و معکوس مواد، کالاها و اطلاعات مرتبط و ذخیره‌‌سازی آن‌ها به‌گونه‌‌ای کارا و اثربخش میان نقطه مبدأ و نقطه مصرف به‌منظور برآوردن الزامات مشتری است. فعالیت‌‌های مدیریت لجستیک نوعاً شامل مدیریت حمل‌‌ونقل ورودی و خروجی، مدیریت ناوگان حمل‌‌ونقل، انبارداری، جابجایی و توزیع کالا و مواد اجرای سفارش، طراحی شبکه لجستیک، مدیریت موجودی برنامه‌‌ریزی عرضه و تقاضا و مدیریت تأمین‌کنندگان خدمات لجستیک می‌‌شود. لجستیک به‌دنبال یکپارچه‌‌سازی تمامی فعالیت‌‌های در تمام سطوح استراتژیک، عملیاتی و تاکتیکی است. امروزه، به‌خاطر آنکه شرکت‌های زیادی، راه رسیدن به موفقیت را بهبود در زنجیره تأمین خود تلقی کرده‌‌اند، لجستیک به موضوعی قابل توجه برای مالکان و مدیران ارشد همانند مدیران حمل‌‌ونقل، تبدیل شده است. درواقع به یک معنا، می‌‌توان گفت که لجستیک الکترونیک، به یک سلاح رقابتی کلیدی تبدیل گشته است؛ اگر چه نباید فراموش کرد که لجستیک الکترونیک محدود به حمل‌‌ونقل و توزیع نیست، بلکه به‌طور وسیعی وارد حیطه مدیریت استراتژیک شده است.

امروزه با پیشرفت و توسعه فناوری اطلاعات، به‌ویژه اینترنت شاهد ایجاد بستری مناسب جهت افزایش کارایی در خدمات به مشتریان و صرفه‌جویی هزینه‌‌ها در زنجیره‌‌های تأمین هستیم. امروزه وب‌‌ها، بهبودهایی را در امر تدارکات و عملیات، به‌خصوص در رابطه با دسترسی موجودی و توزیع به موقع امکان‌پذیر می‌سازد. تمامی زنجیره تأمین، می‌بایستی کاملاً آشکار و شفاف باشد تا بتوان از آن طریق رضایت کامل مشتری را به‌دست آورد و به تمامی منافع لجستیک الکترونیک رسید. این امر مستلزم حرکت پایاپای اطلاعات، کالاها و خدمات است. در این صورت، مشتری می‌‌تواند اطلاعات کامل و به هنگام را از وضعیت محموله خود ازطریق اینترنت به‌دست آورد. تأمین‌کنندگان و توزیع‌کنندگان نیز می‌‌توانند در زمان کارمندان خود، که در گذشته صرف پاسخ به سؤالات درباره موقعیت سفارش می‌‌شد، صرفه‌جویی کنند. در واقع کاربرد فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیکی در زمینه تدارکات و اجرا می‌‌تواند منافع عظیمی را با کاهش هم‌زمان هزینه‌‌‌‌ها و افزایش رضایت‌مندی مشتریان به همراه داشته باشد. لذا با توجه به اینکه طبق برآوردها به‌طور متوسط سهم هزینه‌‌های لجستیک در قیمت تمام‌شده محصولات و خدمات در کشور بالای 20 است (بیشترین این هزینه‌‌ها مربوط به هزینه‌‌های حمل‌‌ونقل و سپس نگهداری است)، لذا با ایجاد و بهره‌‌گیری از زیرساخت‌‌های فناورانه در کشور و همچنین تغییرات اساسی در جنبه‌های فیزیکی در زنجیره تأمین، می‌‌توان موجب تسهیل در زنجیره تأمین کالا و خدمات و همچنین افزایش کارایی، سرعت و کاهش هزینه‌‌های آن شد.
تجارت الکترونیکی در چند سال اخیر رشد چشمگیری داشته است. طبق برآوردها، سهم جهانی تجارت الکترونیکی از فروش بخش خرده‌‌فروشی در سال 2021 حدود 19.6 درصد برآورد شده است، درحالی‌که این سهم در سال 2019 معادل 13.8 درصد بوده است. این امر نشانگر تأثیر شیوع کووید-19 بر سرعت بخشیدن به رشد تجارت الکترونیکی در جهان است. یکی از زیرساخت‌‌های مهم تجارت الکترونیکی، مسئله لجستیک است، چرا که حتی اگر معاملات به‌صورت الکترونیک انجام شود، در هر صورت محصولات فیزیکی باید با استفاده از وسایل حمل‌‌ونقل برای مشتریان ارسال شوند.
نقش صنعت لجستیک با پیشرفت‌‌های فناورانه در حال گسترش است و نیاز به آن دارد که زیرساخت‌‌های لازم، ارتباطات و غیره برای تحقق کامل آن مهیا گردد. بی تردید به‌کارگیری فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیکی در زمینه پشتیبانی و اجرا می‌‌تواند منافع زیادی را همراه با کاهش هم‌زمان هزینه‌‌ها و افزایش رضایت مشتریان، به‌همراه داشته باشد، ولی باید دانست که سرمایه‌‌گذاری بر روی زیرساخت‌‌های فناوری اطلاعات به تنهایی کافی نخواهد بود، بلکه ممکن است تغییرات اساسی در جنبه‌‌های فیزیکی زنجیره تأمین نیز ضروری باشد، تا منافع بالقوه لجستیک الکترونیک به‌طور کامل حاصل آید. به‌عنوان نمونه امروزه در بخش انبار و توزیع، می‌‌بایستی کنترل موجودی بر روی هر محموله و حتی هر کالا صورت گیرد. مراکز انبار و توزیع باید این انعطاف را داشته باشند که به درخواست‌‌های متنوع مشتریان توجه کنند. در این میان لجستیک الکترونیکی، استفاده از فناوری وب برای پشتیبانی از فرآیندهای حمل، نگهداری و انبارداری است، که موجب می‌‌شود مسیرهای توزیع، بهینه و به‌هنگام شوند.
این کتاب به دنبال شناخت وضع موجود لجستیک تجارت الکترونیکی، اعم از عملکرد تجارت الکترونیکی کشور، مروری بر ظرفیت‌‌های فعلی لجستیکی و مطالعه زیرساخت‌‌ها و خدمات لجستیکی مورد استفاده در تجارت الکترونیکی، مطالعه راهبردها، سیاست‌‌ها، برنامه‌‌ها و اقدامات دولت در خصوص حمایت از لجستیک در توسعه تجارت الکترونیکی است.
در دنیای مدرن کنونی، رقابت‌‌ها به اندازه‌‌ای افزایش یافته است که دیگر مدیریت به روش سنتی جواب‌گوی تمامی نیازهای سازمان نخواهد بود، چرا که شرکت‌‌ها، امروزه با ورود اینترنت که خود باعث افزایش کیفیت، سوددهی بیشتر و ارتباط بهتر بین اعضای زنجیره لجستیک شده است، به یک سیستم یکپارچه‌‌تر و هماهنگ‌‌تر نسبت به گذشته نیازمند هستند. امروزه استفاده از تجارت الکترونیکی در لجستیک باعث افزایش سرعت تحویل، کاهش هزینه‌‌‌‌ها، شفافیت اطلاعات و رصد موجودی در زنجیره شده است. اکثر کشورها امروز برای خود راهبردهایی در حوزه توسعه لجستیک (به‌‌خصوص با تأکید بر تجارت الکترونیکی) تعریف کرده‌‌اند و در واقع نقشه راه مشخصی برای خود ترسیم نموده‌‌اند که در مطالعات تطبیقی برای کشورهای منتخب این راهبردها آورده شده است.
برای سنجش عملکرد لجستیک کشورها، بانک جهانی شاخص عملکرد لجستیک را که یک شاخص چندبعدی است، تعریف کرده و از سال ۲۰۰۷ به‌صورت دوسالانه آن را اندازه‌‌گیری و پایش می‌‌کند. شاخص عملکرد لجستیک، معتبرترین شاخص بین‌‌المللی مرتبط با لجستیک تجاری است که در آن وضعیت لجستیک داخلی کشورها و نیز لجستیک کشورها در عرصه بین‌‌الملل در حوزه‌‌های حمل‌‌ونقل، انبارداری، یکپارچه‌‌سازی بارهای تجاری، امور گمرکی و تبادلات مرزی تا سیستم‌‌های توزیع بین‌‌المللی و درون کشوری مورد ارزیابی قرار می‌‌گیرد. این ارزیابی براساس شش زیرشاخص انجام می‌‌شود که عبارتند از:
کارایی فرآیندهای ترخیص کالا (سرعت، سادگی و قابل پیش‌‌بینی بودن تشریفات اداری، مثل فرآیندهای گمرکی)؛
کیفیت زیرساخت‌‌های تجاری و جابجایی (مثل: مبادی ورودی، راه‌‌آهن، جاده‌‌ها، فناوری اطلاعات)؛
سهولت ترتیب دادن حمل‌‌های بین‌‌المللی با قیمت رقابتی؛
شایستگی و کیفیت خدمات لجستیکی (متصدیان حمل‌‌ونقل، کارگزاران یا واسطه‌‌های گمرک)؛
توانایی در تعقیب و ردیابی کالاهای ارسالی؛
مناسب بودن زمان تحویل محموله‌‌ها به مشتری در زمان برنامه‌‌ریزی شده یا زمان مورد انتظار.
بر اساس گزارش شاخص عملکرد لجستیک 2023، متأسفانه ایران در این شاخص با نزول 59 پله‌‌ای به رتبه 123 از 139 کشور در دنیا دست یافته است که در مقایسه با رتبه 64 کشور در گزارش سال 2018 این شاخص با افت قابل ملاحظه‌‌ای روبه‌رو بوده است. لازم به ذکر است که رتبه‌‌های اعلامی در گزارش جدید این شاخص، به‌صورت رتبه‌‌های گروهی بوده و بر این اساس ایران به همراه چند کشور دیگر این رتبه گروهی را کسب‌ کرده است. این امر خود نشانگر اهمیت بیش از پیش توجه به رفع ناکارآمدی‌‌های لجستیکی کشور و کمک به ارتقاء کیفیت پشتیبانی این حوزه از تجارت الکترونیک است.
در این کتاب به مطالعات تطبیقی از پنج کشور برتر در زمینه لجستیک تجارت الکترونیکی، از جمله کشورهای کره جنوبی، ایالات متحده، چین، ژاپن و انگلستان پرداخته شده است که در زمینه لجستیک تجارت الکترونیکی جزو 10 کشور پیشتازند. از دلایل پیشرو بودن این کشورها در تجارت الکترونیکی، زیرساخت‌های مناسب و حمایت دولت از این نوع کسب‌‌وکارها است.
تجارت الکترونیکی یا خرید و فروش با استفاده از ابزارهای الکترونیکی و شبکه‌‌های کامپیوتری (از جمله اینترنت) صورت می‌‌گیرد و این روش از خرید امروزه مورد استقبال گسترده مصرف‌‌کنندگان در سراسر جهان واقع شده است. همین امر اهمیت عرضه خدمات با کیفیت و متمایز در قیمت‌های رقابتی را برای فعالان این حوزه ضروری ساخته است و آن‌ها باید مدیریت و پردازش سفارشات مشتریان را از طریق بهینه‌‌سازی عملیات انبار و حمل‌‌ونقل جهت ارسال به موقع کالاها به انجام برسانند. البته به‌دلیل تقاضای زیاد مصرف‌‌کنندگان و علاقه‌مندی تازه‌‌واردان به این حوزه، عموماً سطح رقابت در بخش تجارت الکترونیکی بالا است و حتی بسیاری از خرده‌‌فروشان و فعالان تجارت ‌الکترونیک موفق نیز به تنهایی قادر به حفظ موقعیت رقابتی خود نبوده‌‌اند و نیازمند ارتقاء عملکرد، به‌خصوص در حوزه لجستیک تجارت الکترونیکی هستند. مدیریت لجستیک در تجارت الکترونیکی می‌‌تواند به لحاظ بهبود در برنامه‌‌ریزی تقاضا، ارسال یا بازگشت کالاها، انبارداری و سایر امور تکرار شونده در مدیریت سفارشات مؤثر باشد. از این حیث مطالعه حاضر به تجربه کشور کره جنوبی در خصوص برنامه‌‌ریزی و بهره‌‌برداری از مراکز و خدمات لجستیک به بخش تجارت الکترونیکی پرداخته و علاوه بر ترسیم وضعیت موجود لجستیک تجارت الکترونیکی در کره جنوبی به بیان سیاست‌‌ها و راهکارهای دولت کره جنوبی در زمینه توسعه لجستیک تجارت الکترونیکی می‌پردازد.