امور مالی اسلامی 50 سال پیش در کشورهایی آغاز شد که جمعیت مسلمان زیادی
داشته و به دنبال این تفکر بودند که منابع مالی آن ها باید از قوانین شریعت و سایر
اصول اسلامی پیروی کند. بدین منظور سعی در تطبیق امور مالی متعارف با قوانین
شرعی همواره دغدغه این کشورها بوده است. بانکداری اسلامی، تکافل 1، مؤسسات
مالی اسلامی، صکوک 2 و صندوق های اسلامی، همگی بخش های مختلف بازار مالی
اسلامی جهانی و نتیجه همان تفکر هستند. براساس منطقه جغرافیایی، بازار مالی
اسلامی را می توان به شورای همکاری خلیج فارس متشکل از کشورهای عربستان
سعودی، کویت، امارات متحده عربی، قطر ، بحرین و عمان، خاورمیانه و شمال
آفریقا، از جمله کشورهای ایران و مصر ، آسیای جنوبی و آسیا-اقیانوسیه متشکل از
کشورهای مالزی، اندونزی، برونئی و پاکستان، اروپا شامل کشورهای بریتانیا، ایرلند
و ایتالیا و بخشی از آمریکا تقسیم نمود. اندازه بازار مالی اسلامی در سال 2023 با
1. تکافل نوعی بیمه برای جبران خسار تهای ناشی از حوادث و تکمیل نظام بانکی بدون بهره است )ویکی فقه(.
2. صکوک جمع صک به معنای حواله و برات است )ویکی پدیا(. اوراق صکوک نوعی از اوراق بهادار قابل معامله
در بازار سرمایه ب هشمار م یرود که با توجه به ویژگ یهای خود با قوانین اسلامی مطابقت دارد و در بازار سرمایه
کشورهای اسلامی ب هعنوان ابزار جایگزین اوراق قرضه مورد استفاده قرار م یگیرد. سرمای هگذاری در این اوراق
ریسک بسیار اندکی دارد؛ بنابراین یکی از بهترین گزین ههای سرمای هگذاری در بورس برای افراد محتاط ب هشمار
م یرود )و بسایت کارگزاری فارابی به آدرس .)irfarabi.com
10 مالیه و بانکداری اسلامی
رشد 17 درصدی نسبت به سال 2020 به صورت تقریبی مبلغ 2/ 4 تریلیون دلار اعلام
شده است و پیش بینی می شود با نرخ رشد حدود 10 درصدی تا سال 2028 پیش برود.
کل درآمد خالص مالیه اسلامی گزارش شده توسط این مؤسسات در سراسر جهان
از 5/ 10 میلیارد دلار در سال 2020 به 32 میلیارد دلار در سال 2023 رسیده است که
نشان می دهد وضعیت، به ویژه برای بانک های اسلامی، بهتر شده است. چشم انداز
صنعت مالی اسلامی با چندین طرح منطقه ای مقیاس بزرگ و نقشه راه روشن، پر
رونق به نظر می رسد. کشورهای افغانستان، برونئی، اندونزی، قزاقستان، مالزی، عمان،
پاکستان و عربستان سعودی از جمله کشورهایی هستند که برنامه هایی برای توسعه
صنعت تأمین مالی اسلامی در آینده نزدیک طرح ریزی نموده اند. تحولات کلیدی
در سراسر آفریقای شمالی، جایی که بانکداری اسلامی و تکافل در حال افزایش
فعالیت و رشد است نیز به گسترش قلمرو مالیه اسلامی در حرکت رو به جلو کمک
خواهد نمود. منطقه دیگری که باید به آن توجه کرد، آسیای مرکزی است؛ منطقه ای
که کشورهایی مانند تاجیکستان، یکی از بازارهای بانکداری اسلامی با رشد سریع
در سال 2023 و بعد از همه گیری کووید- 19 ، بخش تکافل خود را راه اندازی نموده اند.
قزاقستان نیز به سرعت در حال گسترش صنعت مالی اسلامی خود با رشد فزاینده در
امور مالی اسلامی جهانی، به ویژه فین تک ها است. به طور کلی، بانک توسعه اسلامی
پیش بینی می کند که اندازه صنعت مالی اسلامی جهانی از 2/ 4 تریلیون دلار در سال
2023 به کمتر از دوبرابر تا سال 2028 افزایش یابد که عمدتاً توسط دو بخش بزرگ آن،
یعنی بانک های اسلامی و صکوک هدایت می شود.