ایرانیان از دوران باستانی و اسطوره‌ای با کشور‌های مختلف در اروپا، آسیا، آفریقا ارتباط داشته و بنادر و سواحل ایران از دیرباز به‌عنوان پل ارتباطی بین شرق و غرب و سه قاره اروپا، آسیا و آفریقا از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. موقعیت ایران از نظر جغرافیایی، اقتصادی راهبردی (Ecogeostrategic) از اهمیت زیادی برخوردار است بخصوص از جنبه‌های تجاری، دینی، مذهبی، فرهنگی، اجتماعی و قومی در رابطه با ارتباطات تاریخی با مناطق مختلف این قاره‌ها حائز اهمیت بوده است 
روابط تجاری در حقیقت موتور محرکه ارتباطات ایرانیان و گسترش فرهنگ ایرانی- اسلامی در مناطق دور دست جنوب شرق آسیا و خاور دور بوده است، البته در دوران قبل از اسلام عمدتأ جنبه‌های نظامی و اکتشافی باعث گسترش ارتباط ایرانیان با یونانیان و سایر اقوام در اروپا و همچنین مصریان و اقوام مجاور در آفریقا و هند، بین النهرین (میان رودان)، قفقاز، ماوراالنهر (بالا رودان)، شام، فینیقیه و سواحل مدیترانه در آسیا شده بود 
بعد از گسترش اسلام به‌واسطه یکپارچگی دریانوردان حوزه خلیج فارس تحت لوای پرچم اسلام، دریانوردی ایرانیان رشد فزاینده‌ای داشت و در اثر ارتباط با بازرگانان هندی، سیلانی، مالایانی و چینی توانستند کنترل تجارت ابریشم از چین را به‌دست آورند و بنا به نوشته ر.ه. میجر سالی یکبار کشتی‌ها آراستند و به مسافرت به این ممالک مبادرت می‌کردند و کالاهای مختلف را در مسیر دریانوردی خود جابجا می‌نمودند. 
فعالیت‌های ایرانیان منجر به یک سری  که برحسب روایاتی چند منتسب به ایرانیان می‌باشد گردید از جمله می‌توان به انتساب اختراع کشتیهای آبخاکی جهت حمل بار و اسب، اختراع سکان، قطب نما، عمق یاب و فانوسهای دریایی و همچنین کبوتران نامه بر بین سواحل و کشتی‌ها اشاره نمود. ایرانیان سعی نمودند از دریانوردان خبره مانند فینیقیها و غیره اطلاعات مورد نیاز را آموخته و آنها را تکامل بخشند و همچنین در صدر اسلام اطلاعات و معلومات دریایی خود را دراختیار دریانوردان مسلمان قرار دهند، نامه والی شام و فرمانده نیروی دریایی اسلامی در شام و فنیقیه به عمربن خطاب خلیفه دوم گواه این امر می‌باشد که در اسناد مختلف محفوظ می‌باشد. 
رویکرد و کاربرد سیاست‌های کشتیهای نظامی (Gunboat Policy) توسط قدرتهای بزرگ فرا منطقه‌ای از قرون 16 به بعد و همچنین سیاستهای فرهنگی، اقتصادی کشورهای بزرگ فرامنطقه‌ای در قرون اخیر با هدف دورنگاه داشتن مردم ایران از دریا و صنایع دریایی قابل تأمل بوده است به عنوان مثال نگارشات نیش دار لرد کرزون نایب السلطنه انگلیس در هند در رابطه با دریا ترسی ایرانیان که مکمل سیاستهای کشتیهای نظامی بوده قابل ذکر است. برعکس سیاستهای قبلی که فیزیکی و سخت افزاری بود این سیاستها نرم افزاری بوده و سعی می‌شده که در فرهنگ و سنن دریایی کرانه نشینان نفوذ کرده و در روند طبیعی فعالیت بنادر و جزایر کشور خلل ایجاد نموده و ارتباطات سواحل و بنادر اصلی کشور مانند بندرعباس و بوشهر را با مراکز عمده جمعیتی در داخل کشور را با ایجاد ناامنی و موانع مختلف مشکل نمایند، و بدین وسیله بمرور راههای آبی و تجارت خارجی کشور را در دریاهای اطراف در کنترل خود گرفته و از این طریق به شریانهای اقتصادی کشور استیلا یابند. 
ارتباطات دریایی تجاری حتی در زمانی که جاده ابریشم دریایی با ابریشم جنوبی توسط استعمار گران اروپاییان با حمله و غرق کشتی‌های تجاری بومی به آفریقا و هند کاملا خطرناک شده بود در سخت ترین شرایط روابط تجاری دریایی با سواحل غربی هند و آفریقای شرقی با اینکه خیلی کاهش پیدا کرد ولی به‌طور کلی و کامل قطع نشد.