در طول سالهای اخیر ، مطالعات و مقالات بسیاری در ایران به عدم اجرای مدیریت
استراتژیک و موانع و چالشهای مربوط به آن پرداختهاند. با این حال، تا کنون هیچ
کتاب جامعی که بتواند بهطور کامل و منسجم این مسئله را تحلیل و بررسی کند، در
دسترس نبوده است. نگارندگان با مطالعه منابع و کتابهای متعدد در این زمینه
و همچنین مصاحبههای مدیران اجرایی بخش دولتی و غیردولتی، به این نتیجه
رسیدهاند که نیاز به یک منبع کامل و کاربردی در کشور برای بررسی این موضوع
احساس میشود. در بسیاری از موارد، تلاشهای مدیریت استراتژیک به دلیل
چالشهای گوناگونی که در کشور وجود دارد، با شکست مواجه میشوند. این چالشها
شامل عوامل فرهنگی، ساختار سازمانی ناکارآمد، کمبود منابع مالی و انسانی، و
همچنین مقاومت در برابر تغییرات هستند. طی این سالها، مشاهده شده که عدم
تطبیقپذیری با محیط متغیر کسبوکار ، یکی از مهمترین دلایل شکست این تلاشها
بوده است. علاوهبراین، نبود برنامهریزی دقیق و عملیاتی و عدم پیگیری مناسب و به
موقع الزامات استراتژیهای تدوینشده، باعث ایجاد شکاف میان برنامهها و نتایج
شده است. با بررسی دقیقتر ، متوجه شدیم که یکی از عوامل کلیدی در این عدم
موفقیت، نبود نگاه جامع و یکپارچه به مدیریت استراتژیک است. به نظر میرسد که
بسیاری از مدیران و تصمیمگیران، تنها به بخشهای خاصی از استراتژی تمرکز و توجه
میکنند و از دیدگاه کلنگر و سیستماتیک غافل میشوند. از سوی دیگر ، عدم وجود
فرهنگ سازمانی مناسب که پذیرای تغییرات استراتژیک باشد، نیز بهعنوان مانعی
6 چالش های پیاده سازی مدیریت استراتژیک ایران
جدی در این مسیر عمل می کند. در این کتاب قصد دارم تا تجربیات و مشاهدات
خود را در این زمینه به اشتراک بگذارم. این کتاب نه تنها به تحلیل وضعیت کنونی
مدیریت استراتژیک در ایران می پردازد، بلکه به ارائه راهکارهای عملی و مؤثر برای
بهبود وضعیت موجود نیز اشاره خواهد کرد. هدف نگارنده این است که با ارائه این
دیدگاه، سازمان ها و مدیران را به سمت نگاه جامع تر و کاربردی تری هدایت کند و
نشان دهد که چگونه می توان با تطبیق استراتژی ها با شرایط و واقعیت های موجود،
به موفقیت دست یافت. این کتاب به هیچ عنوان صرفاً تکرار دیدگاه های موجود یا
تحلیل های نظری نخواهد بود، اگرچه در فصل اول لاجرم اشاره ای به مبانی نظری این
مهم شده است. و عموماً بر مبنای تجربیات عملی و مطالعات عمیقی که در طول
این سال ها انجام داده ایم، بوده است. امیدوارم که این کتاب بتواند منبع مفیدی
برای مدیران، محققان و علاقه مندان به این حوزه باشد و به آن ها کمک کند تا با
چالش های پیش رو بهتر مواجه شوند و راه های مؤثرتری برای پیاده سازی مدیریت
استراتژیک در سازمان های خود بیابند.
بابک حاجیان
حسن نجفی زیارانی