فضای مجازی، تهدید یا فرصت؟

ارتباطات و فناوری اطلاعات یکی از بسترهای ایجاد و رشد فناوری جدید است و اغلب کشورهای پیشرفته، توسعه این بخش را به عنوان یک هدف اصلی در سیاستگذاری اقتصادی مورد توجه قرار داده‌اند. همچنین بسیاری از کشورها قصد دارند تا با پایه‌ریزی طرح‌ها و زیرساخت‌های مورد نیاز، اقتصاد خود را از سطح اقتصاد وابسته به منابع خاص، به اقتصاد مبتنی بر دانش به ویژه دانش دیجیتال ارتقا داده تا از این رهگذر بتوانند با تحولات این عرصه هماهنگ شده و از تاثیرات مثبت جانبی آن نیز بهره‌مند شوند.

از مهمترین بخش های اقتصادی فناوری اطلاعات و ارتباطات می توان به توسعه پهن باند اشاره کرد؛ در این باره تجربه‌های جهانی حاکی از آن است که شدت اثر پذیری شاخص‌های کلان اقتصادی از توسعه باندپهن، نسبت به دیگر شاخص‌های توسعه بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات بیشتر است. در واقع با توسعه شبکه پهنای باند کشورها، خدمات گسترده‎ای در فضای مجازی قابل استفاده است که از جمله آن‌ها می‌توان به مواردی مانند بانکداری الکترونیک، خرید الکترونیکی، تجارت الکترونیکی، خدمات بیمه‌ای، گمرک الکترونیکی، خزانه‎داری الکترونیکی، نظام الکترونیکی مالیاتی، نظام بودجه‌ریزی الکترونیکی، سیستم امضای الکترونیکی، پول الکترونیکی و ... اشاره کرد.

طبق بررسی ها افزایش استفاده از پهن باند مزایای متعدد اقتصادی به دنبال دارد؛  در واقع یکی از اثرات و مزایای قابل انتظار از توسعه شبکه پهن باند اینترنت، افزایش اشتغال است: اشتغال مستقیم از طریق ساخت‌و‌ساز مرتبط با ایجاد شبکه‌های باندپهن؛ و اشتغال غیرمستقیم بواسطه کسب‌و‌کارهای ایجاد شده در بستر شبکه. در این باره بنیاد فناوری اطلاعات و نوآوری ITIF اعلام کرده است که به ازای هر یک درصد افزایش ضریب نفوذ پهن باند 0.2 درصد نرخ اشتغال افزایش می‌یابد و به ازای هر10میلیارد دلار سرمایه‌گذاری برای توسعه پهن باند 1.8 میلیون شغل در طول 10 سال ایجاد می‌شود.

 از مزایای دیگر توسعه پهن باند، افزایش تولید ناخالص ملی است؛ در این باره براساس گزارش‌های منتشر شده از سوی بانک جهانی، به ازای هر 10 درصد افزایش ضریب نفوذ پهن باند 1.38 درصد رشد در تولید ناخالص ملی و طبق اعلام گروه تحلیلی Analysys Mason به ازای هر یک درصد افزایش ضریب نفوذ پهن باند 0.13درصد افزایش در بهره‌وری تولید اتفاق می‌افتد. طبق این گزارش، در سال 2013 اثر پهن باند همراه بر تولید ناخالص ملی آمریکا معادل 141 میلیارد دلار بوده است.

همچنین طبق اعلام ITU با استفاده از شبکه پهن باند، شش درصد صادرات شرکت‌های تولیدی و 10 درصد فروش شرکت‌های خدماتی افزایش می‌یابد. علاوه‌براین میزان خالص صرفه‌جویی در هزینه‌های خانوارهای انگلستان با استفاده از پهن باند در سال 2024 به 270میلیون پوند در سال خواهد رسید. همچنین میزان صرفه‌جویی در اوقات فراغت خانوارها در انگلستان در اثر استفاده از پهن باند به عنوان بستر اصلی دور کاری در همین سال، 60 میلیون ساعت برآورد شده است.