موجود

اصول بهره وری

اندازه گیری،ارزیابی و بهبود بهره وری در عمل

تعداد
قیمت: 498,000 تومان

رشد بهره وری به عنوان هدف نهایی هر اجتماعی مانند تمامی موضوعات بشری
مستلزم بكارگیری روش های علمی است. بدون استفاده از شیوه های علمی نمی توان
این پدیده ارزشمند را شناخت و نمی توان آن را بهبود بخشید. طراحی یک ساختار
سازمانی مناسب به روشی علمی و قابل اتكا نیاز دارد و تدوین یک برنامه استراتژیک
بدون استفاده از یک رویكرد علمی میسر نیست. نمی توان توسعه بازار یک شرکت را
تنها با استفاده از تجربه محقق ساخت و یا مدیریت منابع انسانی یک وزارتخانه را به
شعار یا ظواهر واگذار کرد. بهره وری نیز اگر چه خود نتیجه تمامی فعالیت های سازمان
است اما بهبود آن بدون استفاده از روشها و الگوهای علمی مقدور نمی باشد.
بیشتر اقتصادهای نوظهور تلاش کرده اند تا همواره رشد پایداری در بهره وری
تجربه کنند و این امر تنها با اتخاذ شیوه ها ی علمی و قابل اتكا امكان پذیر است.
شعارهای زیبا ، برگزاری جشنو اره ها ، نام گذار ی یک روز معین برای بهره وری،
ابلاغیه های دستوری و نصب اعلامیه های تبلیغی اگرچه بیتاثیر نیست اما به هیچ وجه
به تنهایی قادر به بهبود بهره وری در سطح سازمان و یا در سطح ملی نمی باشد.
ضروری است تحقیق در خصوص این عنصر مهم در زندگی بشر را به علم سپرد تا
محققان و اندیشمندان مدیریت راهكارهای توسعه آن را در سازمان ها، شرکت ها ،
وزارتخانه ها و در نهایت در سطح ملی شناسایی کنند.
آشنایی من با مفهوم بهره وری به زمانی بر می گردد که پایان نامه کارشناسی ارشد
خود را در رشته اقتصاد، با موضوع شناسایی عوامل موث ر بر بهره وری در یكی از
بزرگترین شرکت های خودروساز کشور تدوین و ارائه کردم. در آن مطالعه پی بردم این
مدیریت علمی است که می تواند بهره وری را در سطح بنگاه و در سطح ملی توسعه
دهد. همچنانكه که برای اداره بخش منابع انسانی سازمان نیاز است تا از دانش
آموختگان مدیریت با گرایش منابع انسانی بهره گرفت و در بخش بازاریابی می بایست
تا از دانش آموختگان مدیریت با گرایش بازا ریابی کمک گرفت، در واحدی با نام
بهره وری نیز باید از دانش آموختگان مدیریت با گرایش استراتژی استفاده کرد. آنها
می توانند با استفاده از رویكردهای علمی ، تحلیل ها ی دقیقی از وضعیت سازمان و
محیط آن بعمل آورند و با ایجاد ساختار و فرایندهای مناسب، مشارکت تمامی
بخش های سازمان را به منظور شناسایی مناسب ترین استراتژی ها و راهكارهای بهبود
بهره وری جلب کنند.
در این کتاب تلاش شده است تا روش ها ی علمی مربوط به چهارگام مهم
اندازه گیری، ارزیابی، برنامه ریزی و بهبود بهره وری ارائه و تجارب موفق چندین سازمان
دولتی و خصوصی معرفی شود. رویكرد قالب در این نوشتار تئوری های مدیریت است و
در کنار آن تلاش شده است تئوری های اقتصاد و مهندسی در حوزه بهره وری نیز مطرح
شود. آنچه که به عنوان شواهد تجربی درطول مباحث کتاب ارائه می شود، تجارب
پیشگفتار 3
3
3
3
بدست آمده از همكاری در چندین پروژه مشاوره مدیریت بهره وری است که مهمترین
آنها به شرح زیر می باشد:
2. پروژه مشاوره طراحی مدل اندازه گیری بهره وری شرکت مدیریت منابع آب ایران
وابسته به وزارت نیرو موضوع قرارداد شماره 22 / 522 از سال 2122 تا سال 2121
1. پروژه مشاوره مدیریت بهره وری هولدینگ ارتباطات و بازاریابی مات قرارداد شماره
25/152/12225 از سال 2125 تا 2125
1. طرح پژوهشی طراحی نظام جامع ارزیابی عملكرد صندوق بیمه کشاورزی موضوع
قرارداد شماره 2222 / 252 / 21 از سال 2122 تا سال 2125
2. پروژه طراحی و استقرار چرخه سنجش و بهبود بهره وری وزارت امور اقتصادی و
دارایی موضوع قرارداد شماره 122222 / 12 از سال 2122 تا 2122
2. پروژه طراحی و استقرار سامانه نرم افزاری جامع ارزیابی عملكرد صندوق بیمه
کشاورزی موضوع قرارداد شماره 1222 / 252 / 51 از سال 2125 تا 2122
5. پروژه مشاوره و استقرار چرخه سنجش و بهبود بهره وری در سازمان سرمایه گذار ی
و کمک های اقتصادی و فنی ایران موضوع قرارداد شماره 12 - 2552 سال 2122
2. پروژه مشاوره تدوین، طراحی و استقرار سامانه اندازه گی ری و بهبود بهره وری در
بانک صنعت و معدن موضوع قرارداد شماره 2122
تجربه ثابت کرده است تا زمانی که نتایج فعالیت های علمی در سازمان به سیستم
یا رویه ای منسجم تبدیل نشود نمی توان انتظارداشت آثار آنها مستمر و پایدار باشد . در
خصوص بهره وری نیز تلاش شد ضمن اجرای پروژه های فوق، سامانه ای منحصر بفرد
تحت عنوان سامانه مدیریت بهره وری افق، طراحی و در برخی از سازمانها مانند وزارت
اقتصاد مستقر گردد. در این کتاب به اقتضای مباحث از گزارش ها ی این سامانه که
مبتنی بر داده های کمی و صحیح می باشد، استفاده شده است.
کتاب اصول بهره وری در بردارنده تئوری های علمی در حوزه بهره وری و همچنین
روش های کاربرد آنها می باشد و بخش های آن بر اساس چرخه کلاسیک مدیریت
بهره وری تنظیم شده است. این کتاب در ده فصل و در قالب چهار بخش تنظیم شده
است. بخش اول اندازه گیری بهره وری )فصول اول تا چهارم( ، بخش دوم ارزیابی و
برنامه ریزی بهره وری )فصول پنجم و ششم(، بخش سوم بهبود بهره وری )فصول هفتم
و هشتم( و بخش پیاده سازی چرخه مدیریت بهره وری )فصول نهم و دهم(.
در فصل اول با عنوان تاریخچه و تعاریف، متغیرهای کارایی، اثربخشی و بهره وری
تشریح و جایگاه این عناصر در مدیریت و اقتصاد توضیح داده شده است. فصل دوم با
عنوان سنجش کارایی منابع به روش های اندازه گیری و همچنین انواع شاخص ها ی
کارایی نهاده های سازمان اختصاص یافته است. در این فصل تلاش شده تا گروه بندی
مناسبی برای کارایی ارائه شود. در فصل سوم با عنوان سنجش اثربخشی اجرا،
رویكردهای مهم اندازه گیری اثربخشی مورد بحث قرار گرفته اند. در این فصل بر
اساس نگرش سیستمی و میزان توجه به محیط سازمان، دسته بندی جدیدی از
اثربخشی سازمان ارائه و برای هر یک از گونه های شناخته شده، روش های اندازه گیری
همراه با نمونه های اجرایی معرفی شده است. فصل چهارم به تشریح رویكردهای
کلاسیک و جامع برای اندازه گیری بهره وری اختصاص یافته است. در این فصل تلاش
شده است تا جایگاه انواع روش های اندازه گیری بهره وری همراه با مثالهای عینی تعیین
شود.
فصل پنجم این کتاب به موضوع ارزیابی بهره وری اختصاص یافته که به معنی
شناسایی نواحی دارای آسیب در سازمان است. معرفی رویكردهای ارزیابی متناسب با
رویكردهای اندازه گیری بهره وری از ویژگی های ممتاز این کتاب می باشد. در فصل
ششم با عنوان برنامه ریزی بهره وری، سه موضوع مهم مورد بحث قرار گرفته است.
هدفگذاری بهره وری، تعیین عوامل موثر بر بهره وری و تعیین پروژه ها یا اقدامات بهبود
بهره وری. خواننده به کمک این فصل می تواند نتایج حاصل از اندازه گیری و ارزیابی
بهره وری را به اقدامات قابل اجرا در سازمان برای بهبود وضعیت کنونی تبدیل کند.
فصل هفتم این کتاب دارای مباحث بسیار موثری برای کنترل و ایجاد انگیزه در
زمینه ارتقای بهره وری در سازمان است. در این فصل ابتدا به گروه بندی پروژه ها ی
بهره وری و همچنین سبک های کنترل این پروژه ها پرداخته شده و در نهایت دو مدل
کاربردی برای تسهیم منافع حاصل از رشد بهره وری معرفی شده است. در فصل هشتم
سامانه مدیریت بهره وری افق که ابزاری برای نهادینه سازی موضوع بهره وری در
سازمان است به تفصیل معرفی می شود.
در فصل های نهم و دهم دو نظامنامه مدیریت بهره وری ارائه می شود که به عنوان
نمونه های اجرا شده، می تواند برای نهادینه سازی نظام مدیریت بهروری در سازمان ها
بسیار مفید باشد. در فصل نهم، نظامنامه بهره وری شرکت مدیریت منابع آب ایران ارائه
می شود که مبتنی بر رویكرد جامع پیرس و مالی 2 است و فصل دهم به معرفی نظامنامه
بهره وری وزارت اقتصاد اختصاص یافته که بر اساس رویكرد جامع مبتنی بر فرآیند ،
تدوین شده است.
کتاب اصول بهره وری برای استادان و دانشجویان رشته های اقتصاد و مدیریت به
عنوان یک منبع معتبر قابل استفاده می باشد و بسیار ضروری است که درسی با عنوان
مدیریت بهره وری در این دو رشته تحصیلی و در مقطع کارشناسی ارشد تعریف و به
عنوان یكی از دروس اصلی در نظر گرفته شود. وجوه کاربردی و مدل ها ی کاملا
اجراشده ی کتاب می تواند برای مدیران سازمانها و محققان در پیاده سازی چرخه
مدیریت بهره وری مفید واقع شود.
این کتاب پس از ده سال کار در حوزه بهره وری، تالیف و همانطور که اشاره شد به
اتكای تجارب ارزشمندی صورت گرفته است که بی شک بدون حمایت سازمان ها ی
معرفی شده به دست نمی آمد. در این مقدمه لازم است تا از مدیران موثر در شكل گیری
این تجارب سپاسگزاری به عمل آید که به نام برخی از آنها به شرح زیر اشاره می شود:
2. آقای دکتر علی عسكری معاون محترم توسعه و مدیریت منابع وزارت امور
اقتصادی و دارایی
1. آقای دکتر علی اکبر دلوریان زاده رئیس محترم مرکز نوسازی اداری و توسعه
سرمایه انسانی وزارت اقتصاد
-0 برای شناخت این رویکرد در بهره وری به فصل چهارم مراجعه کنید.
1. آقای محمد زیوی رئیس محترم گروه بهره وری و ارزشیابی عملكرد وزارت امور
اقتصادی و دارایی
2. آقای علی وصال معاون محترم سابق مرکز نوسازی اداری و توسعه سرمایه انسانی
2. آقای مهندس محمد حاج رسولی ها مدیر عامل سابق شرکت مد یریت منابع آب
ایران
5. آقای دکتر سید سعید حسینی مدیر کل محترم دفتر هیئت مدیره شرکت مدیریت
منابع آب ایران
2. آقای سید حسن مهدوی فر مدیرکل محترم دفتر بهبود مدیریت شرکت مدیریت
منابع آب ایران
5. آقای سهام الدین بهرامی مدیر عامل محترم هلدینگ ارتباطات و بازاریابی مات
2. آقای دکتر محمد ابراهیم حسن نژاد عضو هیئت مدیره و قائم مقام محترم
مدیرعامل صندوق بیمه کشاورزی
22 . آقای مهندس قدرت اله نوری مدیر محترم امور بیمه کشاورزی صندوق بیمه
کشاورزی
22 . آقای مهندس ابراهیم سورسوری رئیس محترم اداره کل برنامه ریزی و بودجه
صندوق بیمه کشاورزی
21 . آقای دکتر فاضل سجادی مدیر محترم امور برنامهریزی و توسعه فناوری صندوق
بیمه کشاورزی
21 . آقای مهدی قانع مدیر کل محترم نیروی انسانی و توسعه مدیریت سازمان
سرمایه گذاری و کمكهای اقتصادی و فنی ایران
22 . آقای بهادر شاه منصوری رئیس محترم اداره تحقیقات، برنامه ریزی و بودجه بانک
صنعت و معدن
از سرکار خانم دکتر صدیقه حسینی صفا که در تدوین فصل اول، راهنمایی های
ارزشمندی داشتند صمیمانه سپاسگزاری می کنم و در این جا از آقای اسماعیل بازیار و
سرکار خانم لعیا عزتی که در آماده سازی کتاب همكاری موثری داشتند، قدردانی
می شود. لازم است تا از همكاری صمیمانه دوست عزیز و فرهیخته ام آقای دکتر یوسف
حسن پورکارسالاری مدیر عامل محترم شرکت چاپ و نشر بازرگانی صمیمانه قدردانی
کنم که بی شک بدون همكاری ایشان چاپ کتاب اصول بهره وری میسر نمی شد و
برای ایشان و همكاران محترمشان آرزوی موفقیت و سربلندی دارم.

نظرات اصول بهره وری

نوشتن نظر

لطفا برای ثبت نظر وارد حساب خود شده یا ثبت نام نمایید.

مشخصات کتاب

نویسنده هوشنگ نظامی‌‌وند چگینی
مترجم
ناشر شرکت چاپ و نشر بازرگانی
تعداد صفحات 462 صفحه
دسته بندی تازه های نشر
تاریخ انتشار 1404
شابک 9789644688966
قیمت 498,000 تومان
زبان فارسی

فهرست مطالب

پیشگفتار ......................................................................................... 1
بخش اول-اندازه گیری بهره وری
فصل اول-تاریخچه و تعاریف ............................................................... 11
مقدمه ....................................................................................................................................................................... 21
تعریف بهره وری ....................................................................................................................................................... 21
سطوح بهره وری....................................................................................................................................................... 12
مفاهیم مرتبط با بهره وری ....................................................................................................................................... 12
بهره وری و تولید ............................................................................................................................................... 12
بهره وری و سودآوری........................................................................................................................................ 12
بهره وری و عملكرد .......................................................................................................................................... 12
مولفه های بهره وری ................................................................................................................................................. 12
بهره وری در اقتصاد .................................................................................................................................................. 12
بهره وری در اقتصاد خرد )بنگاه اقتصادی( ....................................................................................................... 12
بهره وری در اقتصاد کلان ................................................................................................................................ 12
تحلیل ایستای مقایسه ای تاثیر بهره وری نیروی کار بر درآمد ملی ................................................................. 22
بهره وری در مدیریت ............................................................................................................................................... 21
مرحله اندازهگیری ............................................................................................................................................. 25
مرحله ارزیابی بهره وری .................................................................................................................................... 22
مرحله برنامه ریزی بهره وری ............................................................................................................................. 22
مرحله بهبود بهره وری ...................................................................................................................................... 25
اصول بهره وری
6
6
6
فصل دوم- سنجش کارایی منابع .......................................................... 95
مقدمه ....................................................................................................................................................................... 52
مفهوم کارایی ........................................................................................................................................................... 52
کارایی فنی و مقیاس ........................................................................................................................................ 51
کارآیی تخصیص اقتصادی هزینه)بودجه( ........................................................................................................ 52
ماتریس نهاده- کارایی ............................................................................................................................................ 55
شاخص های عام کارایی .......................................................................................................................................... 55
شاخص کارایی جزئی ....................................................................................................................................... 55
کارایی مولفهای ................................................................................................................................................ 22
کارایی ویژه ....................................................................................................................................................... 21
کارایی نهایی .................................................................................................................................................... 21
کارایی کل ........................................................................................................................................................ 22
شاخص های خاص کارایی ....................................................................................................................................... 25
شاخص کارایی نیروی انسانی .......................................................................................................................... 25
شاخص کارایی سرمایه ثابت ............................................................................................................................ 22
شاخص کارایی سرمایه درگردش ..................................................................................................................... 22
کارایی انرژی .................................................................................................................................................... 52
کارایی سایر نهاده ها ......................................................................................................................................... 51
فصل سوم-سنجش اثربخشی اجرا ......................................................... 38
مقدمه ....................................................................................................................................................................... 52
روشهای تعیین اثربخشی ......................................................................................................................................... 52
اثربخشی تحقق ستانده .................................................................................................................................... 55
اثربخشی تامین منابع ....................................................................................................................................... 21
اثربخشی کیفیت فرآیند .................................................................................................................................... 22
اثربخشی منافع ذینفعان ................................................................................................................................ 222
اثربخشی قابلیت رقابتی ................................................................................................................................. 222
اثربخشی ایجاد تمایز ..................................................................................................................................... 221
فصل چهارم-اندازه گیری بهره وری ...................................................... 119
مقدمه .................................................................................................................................................................... 225
رویكرد های کلاسیک اندازه گیری بهره وری ........................................................................................................ 222
روش شاخص ................................................................................................................................................ 225
فهرست مطالب
7
7
7
روش تابع تولید .............................................................................................................................................. 212
تابع تولید کاب-داگلاس ............................................................................................................................... 215
تابع تولید متعالی ............................................................................................................................................ 212
تابع تولید با کشش جانشینی ثابت ( 215 ................................................................................................ (CES
روش نسبتهای مالی ...................................................................................................................................... 212
روش مستقیم خودکار .................................................................................................................................... 212
روش بودجه بندی سرمایه .............................................................................................................................. 212
روش قیمت تمام شده ................................................................................................................................... 212
روش ماتریسی ............................................................................................................................................... 211
روش مطلوبیت .............................................................................................................................................. 211
روش داده- ستانده ........................................................................................................................................ 211
رویكرد های جامع سنجش بهره وری .................................................................................................................... 212
رویكرد جامع پیرس و مالی .......................................................................................................................... 212
نگرش فرآیندی ............................................................................................................................................. 215
برنامه ریزی .................................................................................................................................................... 215
اجرا ................................................................................................................................................................ 212
ارزیابی ........................................................................................................................................................... 212
نگرش سیستمی ............................................................................................................................................ 212
منابع .............................................................................................................................................................. 222
فرآیندها ......................................................................................................................................................... 222
خروجی ها ....................................................................................................................................................... 222
ماتریس کارایی، اثربخشی و بهره وری .......................................................................................................... 222
رویكرد جامع مبتنی بر فرآیند ........................................................................................................................ 222
رویكرد جامع مبتنی بر داده های کیفی ................................................................................................................. 255
بخش دوم-ارزیابی و برنامه ریزی بهره وری
فصل پنجم-ارزیابی بهره وری ............................................................ 178
مقدمه .................................................................................................................................................................... 222
ارزیابی بهره وری در رویكرد های کلاسیک .......................................................................................................... 225
روش ارزیابی سریع بهره وری ) 222 ................................................................................................................ )QPA
ارزیابی سطح کارکرد شرکت ......................................................................................................................... 222
بهره وری کار .................................................................................................................................................. 222
اصول بهره وری
8
8
8
بهره وری سرمایه ........................................................................................................................................... 252
ارزیابی کیفی ................................................................................................................................................. 252
ارزیابی نسبت های سودآوری ......................................................................................................................... 252
ارزیابی نسبت های بهره وری .......................................................................................................................... 251
نتایج کاربرد مدل QPA در یكی از تولیدکنندگان خودرو )سال 2122 ( ...................................................... 252
ارزیابی بهره وری در رویكرد های جامع ................................................................................................................. 222
ارزیابی بهره وری در رویكرد جامع پیرس و مالی .......................................................................................... 222
ارزیابی بهره وری در رویكرد جامع مبتنی بر فرآیند ....................................................................................... 122
ارزیابی بهره وری در رویكرد های مبتنی بر داده های کیفی .................................................................................. 122
فصل ششم-برنامه ریزی بهره وری ......................................................... 221
مقدمه .................................................................................................................................................................... 111
هدفگذاری بهره وری ............................................................................................................................................. 111
هدفگذاری بر اساس مستندات قانونی .......................................................................................................... 112
هدفگذاری بر اساس برنامه راهبردی ............................................................................................................ 115
هدفگذاری بر اساس تحلیل ستانده ............................................................................................................... 112
تعیین پروژه های بهبود بهره وری .......................................................................................................................... 112
تعیین عوامل موثر بر بهره وری ...................................................................................................................... 112
مدل ارزیابی عوامل بهره وری ) 115 .......................................................................................................... )PFA
نتایج کاربرد مدل PFA در یكی از تولیدکنندگان خودرو )سال 2122 ( ....................................................... 122
تابع بهره وری نیروی کار ............................................................................................................................... 122
تابع بهره وری ماشین آلات و تجهیزات .......................................................................................................... 122
تابع بهره وری مواد اولیه ................................................................................................................................ 125
پروژه های بهبود بهره وری ............................................................................................................................. 122
بخش سوم-بهبود بهره وری
فصل هفتم-بهبود بهره وری ............................................................... 299
مقدمه .................................................................................................................................................................... 125
کنترل پروژه های بهره وری ................................................................................................................................... 122
تسهیم منافع حاصل از بهره وری .......................................................................................................................... 151
مدل پاداش اثربخشی عظیمی....................................................................................................................... 152
مراحل اجرای مدل ........................................................................................................................................ 152
فهرست مطالب
9
9
9
مدل نوآوری، اجرا و رشد ) 152 ................................................................................................................... )IIG
فصل هشتم- سامانه مدیریت بهره وری افق .............................................. 239
مقدمه .................................................................................................................................................................... 155
بخش ورود به سامانه .................................................................................................................................... 152
بخش مدیریت نهاده ...................................................................................................................................... 152
بخش مدیریت ستانده ................................................................................................................................... 121
بخش کارایی ................................................................................................................................................. 125
بخش اثربخشی ............................................................................................................................................. 122
بخش بهره وری ............................................................................................................................................. 122
بخش برترین ها ............................................................................................................................................. 122
بخش ارزیابی/برنامه ریزی ............................................................................................................................. 125
بخش بهبود بهره وری ................................................................................................................................... 125
بخش اطلاع رسانی دوره زمانی دسترسی..................................................................................................... 122
بخش راهنما .................................................................................................................................................. 112
بخش چهارم-پیاده سازی چرخه مدیریت بهره وری
فصل نهم- نظام نامه مدیریت بهره وری شرکت مدیریت منابع آب ایران .............. 829
مقدمه .................................................................................................................................................................... 115
ساختار سازمانی و ارکان نظام مدیریت بهره وری ................................................................................................. 115
نمودار سازمانی مدیریت بهره وری ................................................................................................................. 115
کمیسیون تحول اداری .................................................................................................................................. 112
کمیته مرکزی بهره وری ................................................................................................................................ 112
نماینده بهره وری شرکت آب منطقه ای ........................................................................................................ 111
الگوی اندازه گیری بهره وری ................................................................................................................................. 111
مفروضات ستانده فعالیتهای اصلی ....................................................................................................................... 115
مفروضات ستانده بخش حفاظت کمی و کیفی از آبهای سطحی و زیرزمینی ............................................. 115
مفروضات ستانده بخش بازچرخانی و بهره برداری از پساب ........................................................................ 112
مفروضات ستانده بخش طرح و توسعه ......................................................................................................... 122
مفروضات ستانده بخش نگهداری و بهره برداری از تاسیسات ..................................................................... 122
مفروضات ستانده بخش خطوط انتقال و شبكه ها ی آبیاری ........................................................................ 122
مفروضات ستانده بخش امور مشترکین ........................................................................................................ 122
اصول بهره وری
01
01
01
مفروضات ستانده فعالیت های پشتیبانی................................................................................................................ 121
مفروضات ستانده بخش مطالعات پایه منابع آب، آمار و سیستمهای اطلاعاتی ........................................... 121
مفروضات ستانده بخش برنامهریزی ............................................................................................................. 121
مفروضات ستانده بخش مدیریت منابع انسانی ............................................................................................. 121
مفروضات ستانده بخش مدیریت تامین منابع فیزیكی )تدارکات( ................................................................ 122
مفروضات ستانده بخش مدیریت منابع مالی ................................................................................................ 122
مفروضات ستانده بخش قراردادها و کنترل .................................................................................................. 122
مفروضات ستانده بخش مدیریت امور حقوقی .............................................................................................. 122
تعریف واژه ها و عبارات کلیدی ............................................................................................................................. 125
فصل دهم- نظام نامه مدیریت بهره وری وزارت امور اقتصادی و دارایی ایران ............ 899
مقدمه .................................................................................................................................................................... 125
نماگر های ستانده های ادارات کل، مراکز و دفاتر ستاد وزارت امور اقتصادی و دارایی ........................................ 122
نماگرهای ستانده های دفتر بازرسی، مدیریت عملكرد و پاسخگویی به شكایات ......................................... 122
نماگرهای ستانده های مرکز حراست ............................................................................................................. 151
نماگرهای ستانده های دفتر وزارتی ................................................................................................................ 155
نماگرهای ستانده های مرکز فناوری اطلاعات و توسعه اقتصاد هوشمند ...................................................... 152
نماگرهای ستانده های هیات مرکزی گزینش ............................................................................................... 152
نماگرهای ستانده های مرکز اطلاعات مالی و مبارزه با پولشویی.................................................................. 122
نماگرهای ستانده های مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی .......................................................................... 122
نماگرهای ستانده های مرکز عالی دادخواهی مالیاتی و تشخیص صلاحیت حرفهای ................................... 121
نماگرهای ستانده های دفتر آیندهپژوهی، مدلسازی و مدیریت اطلاعات اقتصادی .................................... 122
نماگرهای ستانده های مرکز ملی مطالعات، پایش و بهبود محیط کسب و کار ............................................ 122
نماگرهای ستانده های دفتر مطالعات بخش عمومی ..................................................................................... 122
نماگرهای ستانده های دفتر مطالعات بازارهای مالی و بازرگانی.................................................................... 151
نماگرهای ستانده های دفتر امور بانكی و بیمه .............................................................................................. 151
نماگرهای ستانده های دفتر امور شرکت های دولتی ...................................................................................... 152
نماگرهای ستانده های دفتر امور حقوقی ....................................................................................................... 152
نماگرهای ستانده های دفتر امور مجلس ....................................................................................................... 155
نماگرهای ستانده های اداره کل امور رفاهی و پشتیبانی ............................................................................... 122
نماگرهای ستانده های دفتر امور استانها ........................................................................................................ 222
نماگرهای ستانده های مرکز نوسازی اداری و توسعه سرمایه انسانی ............................................................ 221
نماگرهای ستانده های اداره کل اموال دولتی و اوراق بهادار ......................................................................... 225
فهرست مطالب
00
00
00
نماگرهای ستانده های اداره کل خزانه ........................................................................................................... 222
نماگرهای ستانده های اداره کل نظارت بر اجرای بودجه .............................................................................. 221
نماگرهای ستانده های اداره کل نظارت بر ذیحسابی ها................................................................................. 222
نماگرهای ستانده های اداره کل هماهنگی و تلفیق حساب ها و روش های حسابداری ................................. 225
نماگرهای ستانده های مرکز مدیریت بدهی ها و دارایی های مالی ................................................................ 222
نماگر های ستانده های معاونت های ستاد وزارت امور اقتصادی ودارایی ............................................................... 222
نماگر های ستانده های حوزه وزارتی .............................................................................................................. 212
نماگر های ستانده های معاونت امور اقتصادی ................................................................................................ 211
نماگر های معاونت امور بانكی، بیمه و شرکت های دولتی ............................................................................. 212
نماگر های ستانده های معاونت امور حقوقی و مجلس ................................................................................... 212
نماگر های ستانده های معاونت توسعه مدیریت و منابع ................................................................................. 212
نماگر های ستانده های معاونت نظارت مالی و خزانه داری کل کشور ........................................................... 212
نماگر های ستانده های سطح کل ستاد وزارت امور اقتصادی و دارایی ................................................................. 212
شیوه نامه اندازه گیری بهره وری در وزارت امور اقتصادی و دارایی ....................................................................... 222
منابع و نهاده های سیستم بهره وری .............................................................................................................. 222
شاخص های بهره وری ................................................................................................................................... 221
شیوه نامه ارزیابی و برنامه ریزی بهره وری در وزارت اموراقتصادی و دارایی ................................................................. 221
ارکان مدیریت بهره وری ................................................................................................................................ 222
فرآیند مدیریت بهره وری در وزارت امور اقتصادی و دارایی .......................................................................... 225
منابع و مآخذ ............................................................................... 191

سخن مولف

رشد بهره وری به عنوان هدف نهایی هر اجتماعی مانند تمامی موضوعات بشری
مستلزم بكارگیری روش های علمی است. بدون استفاده از شیوه های علمی نمی توان
این پدیده ارزشمند را شناخت و نمی توان آن را بهبود بخشید. طراحی یک ساختار
سازمانی مناسب به روشی علمی و قابل اتكا نیاز دارد و تدوین یک برنامه استراتژیک
بدون استفاده از یک رویكرد علمی میسر نیست. نمی توان توسعه بازار یک شرکت را
تنها با استفاده از تجربه محقق ساخت و یا مدیریت منابع انسانی یک وزارتخانه را به
شعار یا ظواهر واگذار کرد. بهره وری نیز اگر چه خود نتیجه تمامی فعالیت های سازمان
است اما بهبود آن بدون استفاده از روشها و الگوهای علمی مقدور نمی باشد.
2 اصول بهره وری
2
2
2
بیشتر اقتصادهای نوظهور تلاش کرده اند تا همواره رشد پایداری در بهره وری
تجربه کنند و این امر تنها با اتخاذ شیوه ها ی علمی و قابل اتكا امكان پذیر است.
شعارهای زیبا ، برگزاری جشنو اره ها ، نام گذار ی یک روز معین برای بهره وری،
ابلاغیه های دستوری و نصب اعلامیه های تبلیغی اگرچه بیتاثیر نیست اما به هیچ وجه
به تنهایی قادر به بهبود بهره وری در سطح سازمان و یا در سطح ملی نمی باشد.
ضروری است تحقیق در خصوص این عنصر مهم در زندگی بشر را به علم سپرد تا
محققان و اندیشمندان مدیریت راهكارهای توسعه آن را در سازمان ها، شرکت ها ،
وزارتخانه ها و در نهایت در سطح ملی شناسایی کنند.
آشنایی من با مفهوم بهره وری به زمانی بر می گردد که پایان نامه کارشناسی ارشد
خود را در رشته اقتصاد، با موضوع شناسایی عوامل موث ر بر بهره وری در یكی از
بزرگترین شرکت های خودروساز کشور تدوین و ارائه کردم. در آن مطالعه پی بردم این
مدیریت علمی است که می تواند بهره وری را در سطح بنگاه و در سطح ملی توسعه
دهد. همچنانكه که برای اداره بخش منابع انسانی سازمان نیاز است تا از دانش
آموختگان مدیریت با گرایش منابع انسانی بهره گرفت و در بخش بازاریابی می بایست
تا از دانش آموختگان مدیریت با گرایش بازا ریابی کمک گرفت، در واحدی با نام
بهره وری نیز باید از دانش آموختگان مدیریت با گرایش استراتژی استفاده کرد. آنها
می توانند با استفاده از رویكردهای علمی ، تحلیل ها ی دقیقی از وضعیت سازمان و
محیط آن بعمل آورند و با ایجاد ساختار و فرایندهای مناسب، مشارکت تمامی
بخش های سازمان را به منظور شناسایی مناسب ترین استراتژی ها و راهكارهای بهبود
بهره وری جلب کنند.
در این کتاب تلاش شده است تا روش ها ی علمی مربوط به چهارگام مهم
اندازه گیری، ارزیابی، برنامه ریزی و بهبود بهره وری ارائه و تجارب موفق چندین سازمان
دولتی و خصوصی معرفی شود. رویكرد قالب در این نوشتار تئوری های مدیریت است و
در کنار آن تلاش شده است تئوری های اقتصاد و مهندسی در حوزه بهره وری نیز مطرح
شود. آنچه که به عنوان شواهد تجربی درطول مباحث کتاب ارائه می شود، تجارب
پیشگفتار 3
3
3
3
بدست آمده از همكاری در چندین پروژه مشاوره مدیریت بهره وری است که مهمترین
آنها به شرح زیر می باشد:
2. پروژه مشاوره طراحی مدل اندازه گیری بهره وری شرکت مدیریت منابع آب ایران
وابسته به وزارت نیرو موضوع قرارداد شماره 22 / 522 از سال 2122 تا سال 2121
1. پروژه مشاوره مدیریت بهره وری هولدینگ ارتباطات و بازاریابی مات قرارداد شماره
25/152/12225 از سال 2125 تا 2125
1. طرح پژوهشی طراحی نظام جامع ارزیابی عملكرد صندوق بیمه کشاورزی موضوع
قرارداد شماره 2222 / 252 / 21 از سال 2122 تا سال 2125
2. پروژه طراحی و استقرار چرخه سنجش و بهبود بهره وری وزارت امور اقتصادی و
دارایی موضوع قرارداد شماره 122222 / 12 از سال 2122 تا 2122
2. پروژه طراحی و استقرار سامانه نرم افزاری جامع ارزیابی عملكرد صندوق بیمه
کشاورزی موضوع قرارداد شماره 1222 / 252 / 51 از سال 2125 تا 2122
5. پروژه مشاوره و استقرار چرخه سنجش و بهبود بهره وری در سازمان سرمایه گذار ی
و کمک های اقتصادی و فنی ایران موضوع قرارداد شماره 12 - 2552 سال 2122
2. پروژه مشاوره تدوین، طراحی و استقرار سامانه اندازه گی ری و بهبود بهره وری در
بانک صنعت و معدن موضوع قرارداد شماره 2122
تجربه ثابت کرده است تا زمانی که نتایج فعالیت های علمی در سازمان به سیستم
یا رویه ای منسجم تبدیل نشود نمی توان انتظارداشت آثار آنها مستمر و پایدار باشد . در
خصوص بهره وری نیز تلاش شد ضمن اجرای پروژه های فوق، سامانه ای منحصر بفرد
تحت عنوان سامانه مدیریت بهره وری افق، طراحی و در برخی از سازمانها مانند وزارت
اقتصاد مستقر گردد. در این کتاب به اقتضای مباحث از گزارش ها ی این سامانه که
مبتنی بر داده های کمی و صحیح می باشد، استفاده شده است.
کتاب اصول بهره وری در بردارنده تئوری های علمی در حوزه بهره وری و همچنین
روش های کاربرد آنها می باشد و بخش های آن بر اساس چرخه کلاسیک مدیریت
بهره وری تنظیم شده است. این کتاب در ده فصل و در قالب چهار بخش تنظیم شده
4 اصول بهره وری
4
4
4
است. بخش اول اندازه گیری بهره وری )فصول اول تا چهارم( ، بخش دوم ارزیابی و
برنامه ریزی بهره وری )فصول پنجم و ششم(، بخش سوم بهبود بهره وری )فصول هفتم
و هشتم( و بخش پیاده سازی چرخه مدیریت بهره وری )فصول نهم و دهم(.
در فصل اول با عنوان تاریخچه و تعاریف، متغیرهای کارایی، اثربخشی و بهره وری
تشریح و جایگاه این عناصر در مدیریت و اقتصاد توضیح داده شده است. فصل دوم با
عنوان سنجش کارایی منابع به روش های اندازه گیری و همچنین انواع شاخص ها ی
کارایی نهاده های سازمان اختصاص یافته است. در این فصل تلاش شده تا گروه بندی
مناسبی برای کارایی ارائه شود. در فصل سوم با عنوان سنجش اثربخشی اجرا،
رویكردهای مهم اندازه گیری اثربخشی مورد بحث قرار گرفته اند. در این فصل بر
اساس نگرش سیستمی و میزان توجه به محیط سازمان، دسته بندی جدیدی از
اثربخشی سازمان ارائه و برای هر یک از گونه های شناخته شده، روش های اندازه گیری
همراه با نمونه های اجرایی معرفی شده است. فصل چهارم به تشریح رویكردهای
کلاسیک و جامع برای اندازه گیری بهره وری اختصاص یافته است. در این فصل تلاش
شده است تا جایگاه انواع روش های اندازه گیری بهره وری همراه با مثالهای عینی تعیین
شود.
فصل پنجم این کتاب به موضوع ارزیابی بهره وری اختصاص یافته که به معنی
شناسایی نواحی دارای آسیب در سازمان است. معرفی رویكردهای ارزیابی متناسب با
رویكردهای اندازه گیری بهره وری از ویژگی های ممتاز این کتاب می باشد. در فصل
ششم با عنوان برنامه ریزی بهره وری، سه موضوع مهم مورد بحث قرار گرفته است.
هدفگذاری بهره وری، تعیین عوامل موثر بر بهره وری و تعیین پروژه ها یا اقدامات بهبود
بهره وری. خواننده به کمک این فصل می تواند نتایج حاصل از اندازه گیری و ارزیابی
بهره وری را به اقدامات قابل اجرا در سازمان برای بهبود وضعیت کنونی تبدیل کند.
فصل هفتم این کتاب دارای مباحث بسیار موثری برای کنترل و ایجاد انگیزه در
زمینه ارتقای بهره وری در سازمان است. در این فصل ابتدا به گروه بندی پروژه ها ی
بهره وری و همچنین سبک های کنترل این پروژه ها پرداخته شده و در نهایت دو مدل
پیشگفتار 5
5
5
5
کاربردی برای تسهیم منافع حاصل از رشد بهره وری معرفی شده است. در فصل هشتم
سامانه مدیریت بهره وری افق که ابزاری برای نهادینه سازی موضوع بهره وری در
سازمان است به تفصیل معرفی می شود.
در فصل های نهم و دهم دو نظامنامه مدیریت بهره وری ارائه می شود که به عنوان
نمونه های اجرا شده، می تواند برای نهادینه سازی نظام مدیریت بهروری در سازمان ها
بسیار مفید باشد. در فصل نهم، نظامنامه بهره وری شرکت مدیریت منابع آب ایران ارائه
می شود که مبتنی بر رویكرد جامع پیرس و مالی 2 است و فصل دهم به معرفی نظامنامه
بهره وری وزارت اقتصاد اختصاص یافته که بر اساس رویكرد جامع مبتنی بر فرآیند ،
تدوین شده است.
کتاب اصول بهره وری برای استادان و دانشجویان رشته های اقتصاد و مدیریت به
عنوان یک منبع معتبر قابل استفاده می باشد و بسیار ضروری است که درسی با عنوان
مدیریت بهره وری در این دو رشته تحصیلی و در مقطع کارشناسی ارشد تعریف و به
عنوان یكی از دروس اصلی در نظر گرفته شود. وجوه کاربردی و مدل ها ی کاملا
اجراشده ی کتاب می تواند برای مدیران سازمانها و محققان در پیاده سازی چرخه
مدیریت بهره وری مفید واقع شود.
این کتاب پس از ده سال کار در حوزه بهره وری، تالیف و همانطور که اشاره شد به
اتكای تجارب ارزشمندی صورت گرفته است که بی شک بدون حمایت سازمان ها ی
معرفی شده به دست نمی آمد. در این مقدمه لازم است تا از مدیران موثر در شكل گیری
این تجارب سپاسگزاری به عمل آید که به نام برخی از آنها به شرح زیر اشاره می شود:
2. آقای دکتر علی عسكری معاون محترم توسعه و مدیریت منابع وزارت امور
اقتصادی و دارایی
1. آقای دکتر علی اکبر دلوریان زاده رئیس محترم مرکز نوسازی اداری و توسعه
سرمایه انسانی وزارت اقتصاد
-0 برای شناخت این رویکرد در بهره وری به فصل چهارم مراجعه کنید.
6 اصول بهره وری
6
6
6
1. آقای محمد زیوی رئیس محترم گروه بهره وری و ارزشیابی عملكرد وزارت امور
اقتصادی و دارایی
2. آقای علی وصال معاون محترم سابق مرکز نوسازی اداری و توسعه سرمایه انسانی
2. آقای مهندس محمد حاج رسولی ها مدیر عامل سابق شرکت مد یریت منابع آب
ایران
5. آقای دکتر سید سعید حسینی مدیر کل محترم دفتر هیئت مدیره شرکت مدیریت
منابع آب ایران
2. آقای سید حسن مهدوی فر مدیرکل محترم دفتر بهبود مدیریت شرکت مدیریت
منابع آب ایران
5. آقای سهام الدین بهرامی مدیر عامل محترم هلدینگ ارتباطات و بازاریابی مات
2. آقای دکتر محمد ابراهیم حسن نژاد عضو هیئت مدیره و قائم مقام محترم
مدیرعامل صندوق بیمه کشاورزی
22 . آقای مهندس قدرت اله نوری مدیر محترم امور بیمه کشاورزی صندوق بیمه
کشاورزی
22 . آقای مهندس ابراهیم سورسوری رئیس محترم اداره کل برنامه ریزی و بودجه
صندوق بیمه کشاورزی
21 . آقای دکتر فاضل سجادی مدیر محترم امور برنامهریزی و توسعه فناوری صندوق
بیمه کشاورزی
21 . آقای مهدی قانع مدیر کل محترم نیروی انسانی و توسعه مدیریت سازمان
سرمایه گذاری و کمكهای اقتصادی و فنی ایران
22 . آقای بهادر شاه منصوری رئیس محترم اداره تحقیقات، برنامه ریزی و بودجه بانک
صنعت و معدن
پیشگفتار 7
7
7
7
از سرکار خانم دکتر صدیقه حسینی صفا که در تدوین فصل اول، راهنمایی های
ارزشمندی داشتند صمیمانه سپاسگزاری می کنم و در این جا از آقای اسماعیل بازیار و
سرکار خانم لعیا عزتی که در آماده سازی کتاب همكاری موثری داشتند، قدردانی
می شود. لازم است تا از همكاری صمیمانه دوست عزیز و فرهیخته ام آقای دکتر یوسف
حسن پورکارسالاری مدیر عامل محترم شرکت چاپ و نشر بازرگانی صمیمانه قدردانی
کنم که بی شک بدون همكاری ایشان چاپ کتاب اصول بهره وری میسر نمی شد و
برای ایشان و همكاران محترمشان آرزوی موفقیت و سربلندی دارم.

© Copyright 2019 All Rights Reserved

طراحی سایت : نونگار پردازش

سبد خرید 0
مقایسه
0
فهرست مقایسه خالی است