موجود

تقابل سیاست و صنعت در ایران

.

تعداد
قیمت: 245,000 تومان

چکیده

کتاب حاضر می‌کوشد با روشی توصیفی-تحلیلی و با بهره‌‌گیری از داده‌های کمی و کیفی به بررسی اهم موضوعات تأثیرگذار در روند توسعه صنعتی ایران پس از انقلاب بپردازد. در نوشتار حاضر اقتصاد رانتی و نفتی به‌عنوان متغیر مستقل، دولت توسعه‌گرا به‌عنوان متغیر میانجی و توسعه صنعتی به‌عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده‌اند. یافته‌های کتاب حاضر نشان می‌دهد که دولت توسعه‌گرا مهم‌ترین عامل در توسعه صنعتی هر کشوری محسوب می‌شود و تا دولت در ایران خود را از لحاظ نهادی و محتوایی به تعریف دولت توسعه‌گرا نزدیک نکند آنگاه دست‌یابی به توسعه صنعتی سرابی بیش نخواهد بود. از طرف دیگر اقتصاد رانتی و نفتی مهم‌ترین مانع تحقق دولت توسعه‌گرا به شمار می‌رود و اقتصاد رانتی مانع تحقق پیش‌زمینه‌ها و نیز بروز ویژگی‌های دولت توسعه‌گرا می‌شود. دولت‌های ایران پس از انقلاب دارای عیار پایینی از توسعه‌گرایی بوده و توسعه صنعتی از اولویت‌های اصلی آنان به‌شمار نمی‌رفته است و لاجرم برنامه‌های توسعه نیز کارنامه مناسبی در باب توسعه صنعتی نداشته‌اند و کم‌رنگی توجه کمی و کیفی به سیاست صنعتی در برنامه‌های توسعه کاملاً مشهود است. برای نیل به دولت توسعه‌گرا لازم است که اولاً اصلاحات نهادی اساسی در دولت انجام شود و ثانیاً محتوا و جهت سیاست‌های دولت‌ها توسعه‌گرایانه و نه توزیعی-پوپولیستی باشد. نتیجه آنکه، مکتب نهادگرایی (نو نهادگرایی) و استراتژی توسعه صنعتی دولت توسعه‌گرا می‌تواند راهبرد مورد توجهی برای توسعه صنعتی در ایران باشد و توصیه می‌شود که دولت در ایران از یک دولت محافظه‌کار به یک دولت توسعه‌گرا گذار کند.



نظرات تقابل سیاست و صنعت در ایران

نوشتن نظر

لطفا برای ثبت نظر وارد حساب خود شده یا ثبت نام نمایید.

مشخصات کتاب

نویسنده سعید صافی اردهایی
مترجم
ناشر موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی
تعداد صفحات 233 صفحه
دسته بندی تازه های نشر
تاریخ انتشار 1403
شابک 9786223741098
قیمت 245,000 تومان
زبان فارسی

فهرست مطالب

فهرست مطالب

مقدمه دکتر احمد موثقی          9

چکیده          13

پیشگفتار          15

فصل اول: مقدمه          17
1-1- مقدمه          17
1-۲- روش کتاب          21
1-3- شمای کلی کتاب          22
1-4- کتاب حاضر در یک نگاه          28

فصل دوم: نقش دولت در توسعه           29
(شکست بازار و ضرورت مداخله دولت، رانتیریسم و دولت رانتیر)
2-1 مقدمه          29
2-2- نظریه‌های مداخله دولت، شکست بازار           30
2-3- اقتصاد سیاسی شکست بازار، مباحث تکمیلی شکست بازار          34
2-4- نوشته‌های شکست حکومت          38
2-5- نونهادگرایی و مداخله دولتی          42
2-6- نظریه ساختارگرایی توسعه          47
2-7- رانتیریسم و دولت رانتیر           51
2-8- رهیافت جامعه‌شناسی تاریخی          57
2-9- رابطه نوع نظام سیاسی و توسعه اقتصادی          59
2-10- نتیجه‌‌گیری از فصل دوم          62

فصل سوم: دولت توسعه‌گرا           65
(بررسی نظری، دولت توسعه‌گرا در کره جنوبی)
3-1- دولت توسعه‌گرا          65
3-2- ویژگی‌های دولت توسعه‌گرا           68
3-3- رژیم‌های سیاسی دولت‌های توسعه‌گرا          73
3-4- دولت توسعه‌گرا صنعتی شدن کره جنوبی          75
3-5- نخبگان توسعه‌گرا در کره جنوبی          76
3-6- استقلال دولت، متغیری مهم از متغیرهای دولت توسعه‌گرا          78
3-7- رابطه دولت با طبقه کارگر در کره جنوبی          80
3-8- رابطه دولت با طبقات زمین دار در کره جنوبی          81
3-9- رابطه دولت با طبقه سرمایه‌دار در کره جنوبی          83
3-10- قدرت دیوان‌سالاری در دولت توسعه‌گرای کره جنوبی          86
3-11- جامعه مدنی ضعیف در کره جنوبی          89
3-12- بستر بین‌المللی در رشد کره جنوبی          90
3-13- نتیجه‌‌گیری و جمع‌بندی مباحث دولت توسعه‌گرا و صنعتی شدن کره جنوبی           91

فصل چهارم: سیاست صنعتی          93
(تعاریف، انواع، استراتژی‌های توسعه صنعتی و سیاست صنعتی در ژاپن)
4-1- تعاریف سیاست صنعتی           93
4-2- اهمیت تولید صنعتی           95
4-3- انواع سیاست‌های صنعتی          97
4-4- رویکرد‌های مختلف در سیاست صنعتی          97
4-5- انقلاب صنعتی سوم و چهارم          98
4-6- رویکرد ارتقای بخش کالاهای سرمایه‌ای           99
4-7- سیاست صنعتی برای رشد فراگیر           99
4-8- نظریه دنی رودریک، حامی بازاری سیاست صنعتی          102
4-9- طراحی سیاست صنعتی از منظر «لوریدسون»          105
4-10- استراتژی صنعتی مدل مشارکت اجتماعی          107
4-11- سیاست صنعتی از نظر آنکتاد           108
4-12- مشکلات سیاسی سیاست صنعتی          109
4-13- گرایش‌های نوین در باب استراتژی توسعه صنعتی          111
4-14- سیاست صنعتی در ژاپن، ابزارها، روش‌ها و رئوس کلی           116
4-15- اصول سیاست صنعتی ژاپن          119
4-16- دوران شکوفایی ژاپن 1970-1950          121
4-17- جمع‌بندی و نتیجه‌‌گیری سیاست صنعتی در ژاپن          123

فصل پنجم: اقتصاد رانتی و دولت توسعه‌گرا در ایران          125
5-1- رانتیریسم و دولت رانتیر در ایران          125
5-2- تأثیر اقتصاد رانتی، نفتی و دولتی بر تحقق دولت توسعه‌گرا در ایران          130
5-3- تأثیر اقتصاد رانتی بر ویژگی‌های دولت توسعه‌گرا          134
5-4- سنجش وضعیت ایران با متغیرهای دولت توسعه‌گرا          136
5-5- دولت توسعه‌گرا و توسعه صنعتی در دوران پهلوی          136
5-6- اقتصاد سیاسی حاکم و نخبگان توسعه‌گرا در ایران (تا سال 1368)          138
5-7- نخبگان توسعه‌گرای طراح و مجری برنامه‌های توسعه اول تا پنجم ...          145
5-8- معیار «استقلال دولت» در ایران          156
5-9- دیوان‌سالاری در جمهوری اسلامی          162
5-10- جامعه مدنی در ایران بعد از انقلاب          164
5-11- متغیر بستر بین‌المللی برای توسعه صنعتی و وضعیت ایران           170

فصل ششم: سیاست و استراتژی توسعه صنعتی در برنامه‌های توسعه ...          175
6-1- استراتژی توسعه صنعتی در برنامه‌های توسعه ایران           175
6-2- ویژگی‌های اصلی استراتژی‌های نوین توسعه صنعتی          175
6-3- توسعه صنعتی در دهه اول انقلاب          179
6-4- سیاست صنعتی در برنامه اول توسعه (1368-1372)          182
6-5- سیاست صنعتی در برنامه دوم توسعه (1378-1374)          186
6-6- سیاست صنعتی در برنامه سوم توسعه (1379-1383)          189
6-7- سیاست صنعتی در برنامه چهارم توسعه (1388-1384)          193
6-8- سیاست صنعتی برنامه پنجم توسعه (1394-1390)          200
6-9- جمع‌بندی ارزیابی استراتژی توسعه صنعتی در برنامه‌های توسعه کشور          204
6-10- نتیجه‌گیری          208

منابع و مآخذ          219

سخن مولف

پیشگفتار

موضوع توسعه صنعتی، موضوعی بسیار مهم در بین علاقه‌مندان به مباحث توسعه است. در ابتدا باید گفت که علی‌رغم اهمیت بسیار مهم توسعه صنعتی در ایران و ایضاً اتخاذ سیاست‌ها و استراتژی‌های صنعتی در خور برای نیل به توسعه صنعتی، متون موجود به زبان فارسی در این حوزه اندک هستند. کتاب حاضر می‌کوشد ابتدا با ارائه تعاریفی از مفهوم سیاست صنعتی به واکاوی تعاریف مفهومی و مؤلفه‌های اصلی سیاست صنعتی بپردازد و سپس به این نکته مهم می‌پردازیم که آیا همه دولت‌ها می‌توانند طراح و مجری سیاست‌های صنعتی باشند یا نه و اینکه گونه‌ای خاص از دولت‌ها هستند که توانایی طراحی و اجرای سیاست‌های صنعتی برای نیل به توسعه صنعتی را دارا هستند. اینجا است که پای «دولت توسعه‌گرا» شرایط و پیش‌زمینه‌های تحقق آن به میان می‌آید. این مفهوم «دولت توسعه‌گرا» دارای چه مؤلفه‌ها و ویژگی‌هایی است که آن را توانمند می‌سازد تا سیاست‌های صنعتی را به پیش ببرد. آیا ویژگی‌های گفته شده برای دولت توسعه‌گرا در مورد ایران نیز صدق می‌کند؟ یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های اقتصاد ایران، ساختار و ماهیت رانتی/ نفتی آن است که کتاب حاضر می‌کوشد تضاد ساختار رانتی دولت ایران را با دولت‌های توسعه‌گرا واکاویده و به این سؤال پاسخ دهد که مهم‌ترین مانع پیش‌روی توسعه صنعتی در ایران دوره جمهوری اسلامی چه بوده است؟ و از آنجایی که دغدغه‌های توسعه‌گرایانه کتاب حاضر ایجاب می‌کند تا الگوهای مختلف توسعه بررسی شود ما با الگوگیری از تجارب دولت‌های توسعه‌گرای شرق آسیا (به ویژه کره جنوبی و ژاپن) مهم‌ترین عناصر و مؤلفه‌های سیاست صنعتی آنان و ایضاً ویژگی‌های دولت‌های توسعه‌گرای آنان چه بوده است. کتاب حاضر دربردارنده تلفیق مهمی از جامعه‌شناسی سیاسی توسعه و اقتصاد سیاسی توسعه صنعتی در ایران دوره جمهوری اسلامی است. امید است کتاب حاضر گامی هرچند کوچک برای شناخت موانع و رفع آن درجهت توسعه ایران باشد.


© Copyright 2019 All Rights Reserved

طراحی سایت : نونگار پردازش

سبد خرید 0
مقایسه
0
فهرست مقایسه خالی است