مقدمه
با توجه به نقش تجارت خارجی در دنیای امروز و نقش و اهمیت روزافزون آن در رشد و توسعه اقتصادی کشورهای دنیا و تنوع قوانین و مقررات حاکم بر تجارت جهانی، ضرورت تدوین سلسله کتاب‌هایی که بتواند با نگاه کاربردی تهیه شده و بهره‌برداران را از مراجعه به منابع مختلف مرتبط بی نیاز کند بیش از پیش احساس می‌شد بر همین اساس این موضوع در اولویت کار قرار گرفت و در ابتدا با هدف آشنایی با قوانین و مقررات داخلی کشور در حوزه تجارت خارجی کار را شروع کردیم . یکی از قوانین داخلی مهم در این زمینه، قانون مقررات صادرات و واردات و آیین‌نامه اجرایی آن است. یکی دیگر از قوانین و مقررات مرتبط با حوزه تولید و تجارت، قوانین مناطق آزاد تجاری - صنعتی و قانون مناطق ویژه اقتصادی است که در کتاب دیگری با عنوان راهنمای تجارت در زمینه مقررات صادرات و واردات و... از همین نویسنده به رشته تحریر درآمده است و علاقه‌مندان می‌توانند آن را از انتشارات مرکز آموزش بازرگانی وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت تهیه کنند.
قانون امور گمرکی یکی دیگر از مهم‌ترین قوانین داخلی حاکم بر تجارت خارجی است که از 13 بخش مختلف تشکیل شده است. در این کتاب تلاش شده مواد این قانون و آیین‌نامه اجرایی آن و سایر قوانین و مقررات مرتبط با موضوع هر بخش که در متن قانون بدان‌ها اشاره شده به تفکیک بخش‌های مختلف قانون امور گمرکی و به‌صورت موضوعی و کاربردی مورد توجه و کنکاش قرار گیرد و امید است این کتاب بتواند به بخش قابل توجهی از سئوالات و ابهامات در زمینه قانون مقررات صادرات و واردات پاسخ دهد.

بخش‌های مختلف قانون
آخرین ویرایش قانون امور گمرکی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ (22/08/1390) بیست دوم آبان‌ماه سال1390به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید که مشتمل بر 165 ماده است و در 13 بخش خلاصه می‌شود:
بخش اول ـ تعاریف، سازمان و کلیات
بخش دوم ـ ارزش‌گذاری و قواعد مبدأ
بخش سوم ـ تشریفات قبل از اظهار
بخش چهارم ـ نگهداری کالا در اماکن گمرکی
بخش پنجم ـ کالای متروکه، ضبطی (ضبط شده) و واگذاری به گمرک
بخش ششم ـ تشریفات و شرایط عمومی اظهار و ترخیص
بخش هفتم ـ رویه‌های گمرکی
بخش هشتم ـ تخلفات و قاچاق
بخش نهم ـ معافیت‌ها و ممنوعیت‌ها
بخش دهم ـ کارگزار گمرکی
بخش یازدهم ـ بازبینی و اقدامات بعد از ترخیص
بخش دوازدهم ـ مراجع رسیدگی به اختلافات گمرکی
بخش سیزدهم ـ سایر مقررات
به استناد ماده 165 قانون امور گمرکی از تاریخ لازم‌الاجرا شدن آن، قوانین زیر لغو می‌گردند.
الف ـ قانون امور گمرکی مصوب 30/ 3/ 1350 و اصلاحات و الحاقات بعدی آن
 ب ـ آیین‌نامه اجرایی قانون امور گمرکی، مصوب 20/ 1/ 1351 و اصلاحات و الحاقات بعدی آن
 پ ـ الحاقیه قانونی راجع به محمولات سیاسی و لوازم شخصی متعلق به نمایندگان سیاسی ایرانی و خارجی، مصوب 28/ 3/ 1359
ت ـ بندهای (1)، (2) و (3) ماده (2) و مواد (12)، (14) و (17) قانون مقررات صادرات و واردات، مصوب 4/ 7/ 1372
ث ـ ماده واحده قانون یکسان‌سازی تشریفات ورود و خروج کالا و خدمات از کشور، مصوب 17/ 12/ 1382
ج ـ ماده (41) قانون مالیات بر ارزش افزوده به استثنای تبصره‌های (1) و (3) آن، مصوب 17/ 2/ 1387
چ ـ ماده (4) قانون گذرنامه، مصوب 10/ 12/ 1


راهنمای مطالعه کتاب
در این کتاب تلاش شده است تا ضمن پرداخت موضوعی به قانون امور گمرکی و آیین‌نامه اجرایی آن، مواد مرتبط از سایر قوانین داخلی و بین‌المللی را که در متن مواد این قانون و آیین‌نامه اجرایی بدان‌ها اشاره شده بود در یک مجموعه جمع‌آوری شود تا بهره‌برداران محترم و به‌ویژه تجار و بازرگانان عزیز که مستقیماً در تجارت خارجی فعالیت دارند، با داشتن این کتاب، نیازی به مراجعه به سایر منابع نداشته باشند.
به منظور اجتناب از گسستگی مطالب اصلی کتاب، متن سایر مواد قانونی مورد اشاره «با * مشخص شده‌اند» که جزو متن اصلی کتاب نیستند، و لذا با فونتی متفاوت (ریزتر از فونت متن اصلی) آورده شده تا بدون اینکه خللی در درک مطلب ایجاد شود، خوانندگان محترم به‌راحتی بتوانند از آن متن عبور کرده و مطلب اصلی را ادامه دهند.
همچنین می‌توانید به محض رسیدن به مطلب ستاره‌دار، ابتدا متن مربوطه در ذیل همان ماده را که با فونتی ریزتر آورده شده مطالعه نموده و برگشته و دوباره شروع به مطالعه مفاد ماده اصلی از ابتدای همان ماده قانونی کنید. در هر حال به‌کارگیری هر یک از روش‌های پیشنهادی برای مطالعه این کتاب به سلیقه خوانندگان محترم بستگی دارد و هیچ خللی در درک مطلب ایجاد نخواهد کرد. امید آنکه با مطالعه این کتاب بتوانید به‌راحتی و بدون دغدغه به فعالیت تجاری خود بپردازید و نسبت به انجام تشریفات گمرکی اقدام ورزید و از تحمیل هرگونه هزینه‌های اضافی به خود و جرایم و خسارت‌هایی که در اثر عدم آگاهی از قوانین و مقررات پیش می‌آید، جلوگیری کنید.